Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Trang web này được cập nhật thường xuyên. Một số nội dung có thể còn bằng tiếng Anh cho đến khi được dịch hết.

Hướng Dẫn Tạm Thời cho Việc Xét Nghiệm SARS-CoV-2 cho Động Vật Hoang Dã Bắc Mỹ

Hướng Dẫn Tạm Thời cho Việc Xét Nghiệm SARS-CoV-2 cho Động Vật Hoang Dã Bắc Mỹ
Cập nhật vào 11/6/2020
Español简体中文English한국어
Ngôn Ngữ Khác
Các Trang Liên Quan

Khái Niệm Cơ Bản:

  • Hướng dẫn này dành cho các chuyên viên về động vật hoang dã và y tế làm việc với động vật hoang dã sinh sống tự do trong bối cảnh đại dịch COVID-19.
  • Chúng tôi vẫn đang tìm hiểu về loại vi-rút này, nhưng chúng tôi biết rằng vi-rút chủ yếu lây từ người sang người và dường như có thể lây từ người sang động vật trong một số tình huống.
  • Trong các trường hợp hiếm, việc xét nghiệm SARS-CoV-2, chủng vi-rút gây bệnh COVID-19, ở động vật hoang dã có thể được xem xét. Hướng dẫn này nhằm tạo thuận lợi cho việc ra quyết định đối với xét nghiệm SARS-CoV-2 trong các trường hợp này.
  • Việc xét nghiệm SARS-CoV-2 cho động vật có thể thích hợp để giám sát tỉ lệ mắc bệnh và tỉ lệ tử vong dựa trên sự kiện, đảm bảo sức khỏe của loài có bị đe dọa và có nguy cơ bị tuyệt chủng hoặc để nghiên cứu.
  • Đối với các động vật sẽ được trả hoặc thả về môi trường hoang dã, nên tiến hành một lần đánh giá nguy cơ theo hướng dẫn của Liên Minh Quốc Tế về Bảo Tồn vì Sức Khỏe Động Vật của Tổ Chức Thế Giới Thiên Nhiênexternal icon (IUCN-OIE) để đánh giá các nguy cơ và lợi ích của việc thả động vật đó. Bản đánh giá nguy cơ này phải bao gồm các vấn đề cần cân nhắc đối với việc xét nghiệm SARS-CoV-2 cho các động vật này.

Hướng dẫn này là dành cho: Các bác sĩ thú y, nhà sinh vật học và chuyên gia sức khỏe động vật hoang dã làm việc với động vật hoang dã sống tự do và người có thể đang điều tra về các trường hợp nhiễm bệnh hoặc tử vong ở động vật hoang dã hay quản lý sức khỏe của các quần thể động vật hoang dã sống tự do trong bối cảnh đại dịch COVID-19.

Mục Đích: Tạo điều kiện cho việc ra quyết định về xét nghiệm SARS-CoV-2 ở động vật hoang dã.

Bất chấp các lo ngại về khả năng lây truyền SARS-CoV-2, chủng vi rút gây bệnh COVID-19, từ người sang động vật hoang dã, chúng tôi hiện nay không khuyến cáo xét nghiệm định kỳ loại vi-rút này ở các loài động vật hoang dã Bắc Mỹ sống tự do hoặc nuôi nhốt. Tuy nhiên, cũng có các tình huống nên cân nhắc xét nghiệm. Thông tin này có thể giúp ích cho việc nâng cao hiểu biết về dịch tễ học của chủng vi-rút này trong các quần thể động vật hoang dã và trong việc áp dụng các hành động kiểm soát cần thiết. Những khuyến cáo này không áp dụng cho các loài được con người chăm sóc nhưng không sống trong nhà (VD: vườn bách thú) ngoại trừ động vật hoang dã sống tự do nhưng tạm thời được con người chăm sóc để nghiên cứu hoặc phục hồi chức năng.

Trước khi tiến hành xét nghiệm SARS-CoV-2 ở động vật hoang dã bị bệnh hoặc đã chết, cần loại bỏ các nguyên nhân thường gặp hơn dẫn đến nhiễm bệnh và tử vong, trừ khi có nguyên nhân gây nghi ngờ khả năng đã từng phơi nhiễm SARS-CoV-2.

Lưu Ý: Việc xét nghiệm động vật hoang dã vì mục đích nghiên cứu nằm ngoài phạm vi của tài liệu này.  Vui lòng tham khảo Những điều cần cân nhắc khi lấy mẫu, xét nghiệm và báo cáo về SARS-CoV-2 ở động vật của OIE pdf icon[325 KB, 6 trang]external icon để biết thêm thông tin.

Có thể cân nhắc tiến hành xét nghiệm khi:

  1. Giám sát dựa trên trường hợp nhiễm bệnh hoặc tử vong bao gồm việc phát hiện các dấu hiệu lâm sàng hoặc thương tổn ở động vật hoang dã khi khám nghiệm tử thi phù hợp với tình trạng nhiễm vi-rút corona (VD: dấu hiệu ở cơ quan hô hấp hoặc dạ dày và ruột)1 và ở các động vật bị phát hiện khi đã chết hoặc thực hiện cái chết nhân đạo khi có nguyên nhân gây nghi ngờ khả năng đã phơi nhiễm SARS-CoV-2 trước đó.
  2. Các loài bị đe dọa hoặc có nguy cơ tuyệt chủng hoặc các loài được quan tâm đặc biệt, nhất là những động vật hoang dã có dấu hiệu lâm sàng phù hợp với khả năng nhiễm vi-rút Corona (VD: các dấu hiệu lâm sàng ở cơ quan hô hấp hoặc dạ dày và ruột,1 và xét nghiệm để phòng ngừa nhiễm SARS-CoV-2 ở các quần thể có nguy cơ tuyệt chủng và dễ tổn thương.

Thu thập mẫu sinh học và xét nghiệm

Mẫu thử ưu tiên để cô lập vi-rút và xét nghiệm axit nucleic của vi-rút bao gồm dịch phết mũi, dịch phết miệng - hầu và/hoặc dịch phết trực tràng. Cũng có thể lấy mẫu thử từ nội tạng thu được sau khi mổ tử thi hoặc có thể sử dụng mẫu phân trong các trường hợp không thể tiến hành lấy mẫu trực tiếp hoặc có thể ảnh hưởng tới sức khỏe chung của động vật. Liên hệ trước với phòng thí nghiệm để được hướng dẫn lấy mẫu, bảo quản và vận chuyển mẫu đúng cách cũng như sử dụng trang bị bảo hộ cá nhân thích hợp pdf icon[325 Kb, 6 pages]external icon khi lấy mẫu.

Các phòng thí nghiệm thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2 nên sử dụng loại xét nghiệm đã được kiểm định, có quy trình được xây dựng sẵn và tiến hành xét nghiệm trong các điều kiện an toàn sinh học thích hợp. Hiện nay có rất ít thông tin về độ nhạy hoặc đặc trưng của các thí nghiệm chẩn đoán khác nhau ở nhiều loài động vật và chưa có xét nghiệm chuẩn hóa, được công nhận nào cho động vật. Vì vậy, các quyết định lệ thuộc vào khả năng dự đoán sự hiện diện hoặc không hiện diện thực sự của chủng vi-rút - ví dụ như trong các trường hợp thả động vật hoang dã sau thời gian nuôi nhốt - nên được xem xét trong bối cảnh này. Khi năng lực xét nghiệm SARS-CoV-2 tăng lên và chúng ta hiểu rõ hơn về chủng vi-rút này, khuyến cáo về xét nghiệm cho các loài động vật hoang dã sẽ được cập nhật.

Cộng tác và báo cáo

Các chuyên gia về sức khỏe động vật hoang dã đang gửi mẫu chờ xét nghiệm SARS-CoV-2 nên trao đổi với các bác sĩ thú y về động vật hoang dã của tiểu bang, bác sĩ thú y y tế công cộng của tiểu bang và viên chức y tế về động vật của tiểu bang để đảm bảo họ nắm được và có thể tham gia trong các quyết định về xét nghiệm. Các đối tác liên bang tại Bộ Nội Vụ Hoa Kỳ, CDC và Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ (USDA) cũng sẵn sàng tham vấn về các quyết định xét nghiệm, diễn giải xét nghiệm, sức khỏe con người và kiểm soát động vật. Nếu xét nghiệm SARS-CoV-2 cho kết quả dương tính, các chuyên gia về sức khỏe động vật hoang dã nên nhanh chóng thông báo kết quả cho các đối tác One Health của tiểu bang và liên bang, cũng như gửi mẫu cho Các Phòng Xét Nghiệm Dịch Vụ Thú Y Quốc gia (NVSL)external icon của USDA APHIS để xét nghiệm xác nhận.  NVSL sẽ báo cáo kết quả dương tính cho Tổ Chức Sức Khỏe Động Vật Thế Giới (OIE).  Kết quả không được công bố công khai cho đến khi xét nghiệm xác nhận được hoàn tất và điều phối giữa các bên liên quan.  Trách nhiệm xét nghiệm xác nhận và báo cáo này áp dụng cho tất cả các động vật hoang dã vô tình bị phơi nhiễm.  Kết quả do phơi nhiễm có chủ đích nhằm thực hiện nghiên cứu có kiểm soát trong phòng thí nghiệm không cần phải báo cáo ngay cho OIE và phải được cung cấp cho OIE dưới dạng báo cáo tổng hợp.

Thông tin thêm

Ghi chú chân trang

1Dù phổ lâm sàng của bệnh khi mắc chủng vi-rút này vẫn còn chưa được xác định rộng rãi ở động vật, các dấu hiệu lâm sàng có khả năng tương thích với trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 ở các loài động vật có vú có thể bao gồm sự kết hợp những yếu tố sau:

  • Sốt
  • Ho
  • Khó thở hoặc hụt hơi
  • Mệt mỏi
  • Hắt hơi
  • Chảy nước mũi
  • Dịch tiết ở mắt
  • Nôn ói
  • Tiêu chảy
Đầu Trang
Cập nhật lần cuối ngày 11 tháng 6 năm 2020
Nguồn nội dung: Trung Tâm Quốc Gia về Chủng Ngừa và Bệnh Hô Hấp (NCIRD), Phân Ban Bệnh Do Vi-rút