COVID-19 và Động Vật

Vi-rút corona là một dòng vi-rút lớn. Một số vi-rút corona gây bệnh giống cảm lạnh cho con người, trong khi một số khác gây bệnh cho một số loại động vật nhất định, chẳng hạn như gia súc, lạc đà hoặc dơi. Một số loại vi-rút Corona, ví dụ như vi-rút Corona chó và mèo, chỉ gây bệnh ở động vật và không gây bệnh ở người.

Nguy cơ lây lan SARS-CoV-2, vi-rút gây ra COVID-19 sang cho con người.

Một số loại vi-rút Corona gây bệnh ở động vật có thể bị truyền sang và lây nhiễm giữa người với người, nhưng trường hợp này hiếm khi xảy ra. Đây là điều đã xảy ra với SARS-CoV-2, loại vi-rút có thể xuất phát từ loài dơi. Những ca nhiễm đầu tiên được báo cáo có mối liên hệ với một chợ bán động vật sống, nhưng hiện tại vi-rút đã lây lan từ người sang người.

SARS-CoV-2 lây lan chủ yếu từ người sang người thông qua các giọt bắn từ đường hô hấp khi ho, hắt hơi và nói chuyện. Tại thời điểm này, không có bằng chứng nào cho thấy động vật đóng vai trò quan trọng trong việc lây lan vi-rút gây ra COVID-19. Dựa trên thông tin có giới hạn có sẵn cho đến nay, nguy cơ động vật lây lan COVID-19 cho người được coi là thấp. Cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ liệu những loài động vật khác nhau có thể bị ảnh hưởng bởi COVID-19 và ảnh hưởng như thế nào. 

Nguy cơ con người lây lan vi-rút gây bệnh COVID-19 sang động vật

Trường hợp động vật có xét nghiệm dương tính với COVID-19 đầu tiên tại Hoa Kỳ là một con hổ tại vườn thú New York.

Chúng tôi vẫn đang tìm hiểu về loại vi-rút này, nhưng có vẻ như vi-rút có thể lây lan từ người sang động vật trong một số tình huống, đặc biệt sau khi tiếp xúc gần với người nhiễm COVID-19.

Để biết thông tin về cách bảo vệ thú cưng khỏi bị nhiễm SARS-CoV-2, xem Nếu Quý Vị Có Thú Cưng.

Động vật có thể bị nhiễm vi-rút gây ra COVID-19

Chúng tôi biết rằng mèo, chó và một số động vật có vú khác có thể nhiễm SARS-CoV-2, nhưng chung tôi vẫn chưa biết liệu mọi loại động vật đều có thể nhiễm bệnh không. Đã có báo cáo về động vật bị nhiễm vi-rút trên toàn thế giới.

• Đã có báo cáo về một số ít thú cưng như mèo và chó bị lây nhiễm vi-rút SARS-CoV-2 tại một số quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ. Một con chồn hương được báo cáo dương tính với SARS-CoV-2 ở Slovenia. Hầu hết những thú cưng này bị bệnh sau khi tiếp xúc với những người mắc COVID-19.
• Several animals in zoological facilities have tested positive for SARS-CoV-2, including large cats and great apes. Một số con sư tử và hổexternal icon ở một vườn bách thú New York, một con báo ở Nam Phi, hổpdf iconexternal icon ở một vườn bách thú Tennessee, báo tuyếtexternal icon ở một vườn bách thú Kentucky và khỉ độtexternal icon ở một vườn bách thú California đã có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 sau khi cho thấy dấu hiệu của bệnh. Người ta nghi ngờ rằng những con vật này nhiễm bệnh sau khi tiếp xúc với nhân viên vườn thú mắc COVID-19, dù các nhân viên đã tuân thủ các biện pháp phòng tránh COVID-19.

Chồn và SARS-CoV-2

• Đã có báo cáo về SARS-CoV-2 ở chồn trong các trang trại tại nhiều nướcexternal icon, bao gồm Hoa Kỳ.
• Hoa Kỳ đã ghi nhận bệnh hô hấp và số lượng chồn chết gia tăng tại hầu hết các trang trại nuôi chồn có dịch bệnh. Tuy nhiên, những cá thể chồn có vẻ khỏe mạnh cũng đã xác nhận nhiễm SARS-CoV-2 tại một số quốc gia.
• Có khả năng là những người lao động nhiễm đã truyền SARS-CoV-2 sang chồn trong trang trại và sau đó vi-rút đã bắt đầu lây lan giữa các con chồn. Sau khi vi-rút xuất hiện trong trang trại, sẽ xảy ra tình trạng lây lan giữa các con chồn cũng như từ chồn sang các loài động vật khác trong trang trại (chó, mèo).
• Hiện tại, không có bằng chứng nào cho thấy động vật đóng vai trò quan trọng trong việc lây lan SARS-CoV-2 sang người. Tuy nhiên các báo cáo từ trang trại chồn có dịch bệnh tại Hà Lan và Đan Mạch cho thấy những môi trường này có khả năng lây lan vi-rút SARS-CoV-2 từ chồn sang người.
• Mặc dù hầu hết mọi người tại Hoa Kỳ đều ít có nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 từ động vật nhưng đối với những người làm việc tại các trang trại nuôi chồn thì nguy cơ đó lại cao hơn.
• An toàn cho người lao động là điều quan trọng để bảo vệ con người và động vật tại các trang trại chồn. Nhân viên trang trại nuôi chồn vizon bị nghi nhiễm hoặc đã xác nhận nhiễm COVID-19 nên tránh tiếp xúc với động vật, trong đó có chồn vizon, và nên tuân thủ hướng dẫn đã có đối với chồn vizon nuôi nhốt và các động vật họ chồn khác để tránh đưa SARS-CoV-2 vào chồn vizon trong trang trại.
  • Hướng dẫn được hợp tác phát triển của Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ (USDA), CDC và các đối tác y tế công cộng và động vật quốc gia dùng phương thức tiếp cận One Health có sẵn để bảo vệ người lao động và sức khỏe động vật:
    • Ngăn ngừa việc xuất hiện vi-rút SARS-CoV-2 tại các trang trại chồn: Hướng dẫn và khuyến nghị tạm thời về SARS-CoV-2 đối với loài chồn và động vật khác thuộc họ chồn nuôi tại trang trạipdf iconexternal icon
    • Hướng dẫn ứng phó và lưu giữ: Hướng dẫn tạm thời cho nhân viên y tế công cộng và sức khỏe động vật quản lý chồn và các động vật khác thuộc họ chồn được nuôi tại trang trại nhiễm vi-rút SARS-CoV-2pdf iconexternal icon
• CDC đã triển khai nhóm One Health tại nhiều tiểu bang nhằm hỗ trợ các sở y tế và sở nông nghiệp tiểu bang và địa phương cùng các đối tác liên bang và các tổ chức khác triển khai nghiên cứu tại trang trại liên quan đến người và nhiều loại động vật nhiễm vi-rút SARS-CoV-2. Trong quá trình điều tra, đội ngũ nhân viên đã thu thập mẫu từ đông vật và người lao động làm việc tại các trang trại nuôi chồn cũng như cộng đồng xung quanh. CDC và USDA đang hợp tác để xét  nghiệm và phân tích các mẫu này nhằm tìm hiểu thêm về cách SARS-CoV-2 có thể lan truyền giữa loài chồn, các loài động vật khác và ở người cũng như các biến dị di truyền của vi-rút. Quá trình điều tra đang được thực hiện và các thông tin sẽ được chia sẻ thêm khi có kết quả.
• CDC đã biết các báo cáo về một chủng vi-rút SARS-CoV-2 mới trên chồn ở Đan Mạch cũng đã xuất hiện trên người dân địa phương. Theo các báo cáo từ Đan Mạch, có vẻ như chồn bị lây bệnh sau khi tiếp xúc với người nhiễm vi-rút, sau đó, vi-rút đã biến đổi và lây lan từ chồn trở lại người. Chủng mới này được gọi là "Cluster 5", chưa từng thấy trước đây và bao gồm 5 đột biến.
  • Trong số các mẫu đã xét nghiệm ở chồn và người tính đến hiện tại ở Hoa Kỳ, không có mẫu nào chứa tất cả các đột biến tạo thành chủng Cluster 5.
  • Hiện tại ở Hoa Kỳ, không có bằng chứng cho thấy SARS-CoV-2 lan truyền từ chồn sang người, nhưng quá trình điều tra vẫn đang được thực hiện. Các thông tin sẽ được chia sẻ thêm khi có kết quả.

Nghiên cứu về động vật và COVID-19

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để tìm hiểu thêm về cách vi-rút này có thể ảnh hưởng đến các loài động vật khác nhau.

• Nghiên cứu thí nghiệm gần đây cho thấy mèo, chó, chồn sương, dơi ăn quả, chuột hamster và chuột chù trên cây có thể bị nhiễm vi rút. Mèo, chồn sương, dơi ăn quả và chuột hamster cũng có thể lây nhiễm bệnh cho các động vật khác cùng loài trong môi trường thí nghiệm.
• Dữ liệu từ các nghiên cứu cho thấy chó có thể nhiễm bẹnh nhưng không thể lây lan vi-rút sang cho các con chó khác dễ như mèo và chồn sương có thể lây lan vi-rút cho các động vật khác cùng loài.
• Một số nghiên cứu được tiến hành trên động vật linh trưởng như những mô hình cho sự lây nhiễm của con người. Khỉ vàng mắc-ca, khỉ đuôi dài, khỉ grivet và các loài khỉ đuôi sóc thông thường có thể nhiễm SARS-CoV-2 và phát bệnh trong môi trường phòng thí nghiệm.
• Chuột, lợn, gà và vịt tại phòng thí nghiệm dường như không bị nhiễm bệnh hoặc lây lan bệnh dựa trên kết quả từ các nghiên cứu.

Những phát hiện này dựa trên một số lượng nhỏ động vật và không cho thấy liệu động vật có thể lây nhiễm sang người hay không. Cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ liệu những loài động vật khác nhau có thể bị ảnh hưởng bởi COVID-19 và ảnh hưởng như thế nào. 

Nhân viên y tế động vật và y tế công cộng của tiểu bang, CDC, USDA và các đối tác học thuật đang hợp tác với một số tiểu bang để tiến hành giám sát chủ động vi-rút SARS-CoV-2 ở thú cưng, bao gồm mèo, chó và các động vật nhỏ có vú khác có tiếp xúc với người nhiễm COVID-19. Những động vật này đang được xét nghiệm về lây nhiễm SARS-CoV-2 và kiểm tra xem liệu thú cưng có phát triển kháng thể chống lại vi-rút này hay không. Công việc này đang được thực hiện để giúp chúng tôi hiểu rõ hơn mức độ phổ biến của sự lây nhiễm SARS-CoV-2 trên thú cưng cũng như vai trò có thể có của thú cưng trong sự lây lan vi-rút này.

Hướng dẫn và khuyến nghị

• Hướng dẫn tạm thời cho các chuyên viên y tế công cộng đang quản lý đối tượng mắc COVID-19 có thú cưng hoặc động vật khác khi được chăm sóc và cách ly tại nhà.
• Các khuyến cáo tạm thời về việc tiếp nhận vật nuôi từ các hộ gia đình có người mắc bệnh COVID-19external icon
• Hướng dẫn phòng ngừa và kiểm soát lây nhiễm tạm thời cho các phòng khám thú y
• Đánh giá xét nghiệm SARS-CoV-2 cho động vật
• Hướng Dẫn Tạm Thời cho Việc Xét Nghiệm SARS-CoV-2 cho Động Vật Hoang Dã Bắc Mỹ
• Bộ Công Cụ: Cách Tiếp Cận Của One Health Để Xử Lý Vật Nuôi Đồng Hành Nhiễm SARS-CoV-2
• COVID-19 Khuyến nghị dành cho cửa hàng thú cưng, nhà phân phối thú cưng và cơ sở chăm sóc thú cưng
• Hướng dẫn và khuyến nghị tạm thời về SARS-CoV-2 đối với loài chồn và động vật khác thuộc họ chồn nuôi tại trang trạipdf iconexternal icon
• Hướng dẫn ứng phó và hạn chế lay lan: Hướng dẫn tạm thời cho nhân viên y tế công cộng và sức khỏe động vật quản lý về chồn và các động vật khác thuộc họ chồn được nuôi tại trang trại nhiễm vi-rút SARS-CoV-2pdf iconexternal icon