Mga Pagsabog na Nuclear

Nuclear na kabuteng ulap na pagsabog.

Ang nuclear na pagsabog ay isang pagsabog na may matinding liwanag at init, isang nakasisirang pressure wave, at malawakang radioactive na materyales na maaaring mag-contaminate sa hangin, tubig, at lupa nang ilang milya ang layo. Ang isang nuclear na aparato ay maaaring nasasaklaw ng sandatang dala ng isang intercontinental missile na inilunsad ng kalabang bansa o teroristang organisasyon, hanggang sa isang maliit at nabibitbit na aparatong nuclear na dala-dala ng isang indibidwal.Lahat ng nuclear na aparato ay nagdudulot ng nakamamatay na epekto kapag pinasabog, kasama na ang nakabubulag na liwanag, matinding init (thermal radiation), pang-unang nuclear radiation, pagsabog, sunog na sinimulan ng pulso ng init at mga segundang sunog na dulot ng mga pagkasira.

Ang panganib ng bantang nuclear noong Cold War ay nawala na; subalit, nananatili ang posibilidad na maaaring makakuha ang mga terorista ng sandatang nuclear. Tinatawag na mga improvised nuclear device (IND), ang mga ito ay karaniwang mas maliliit, mas mahihinang sandata kaysa sa mga karaniwan nating naiisip. Bagaman tinataya ng mga dalubhasa na ang pag-atakeng nuclear ay mas malabong maganap kaysa sa iba pang uri ng pag-atake, mahalaga pa rin na malaman ang mga simpleng hakbang na makapagliligtas sa iyong buhay at buhay ng iyong pamilya.

Mga Panganib ng Mga Nuclear na Aparato

Close up ng isang bomba o mala-bombang aparato.

Ihanda ang iyong sarili, iyong pamilya at ari-arian mula sa panganib ng mga nuclear na aparato.

Ang panganib ng malawakang estrahetikong pag-atakeng nuclear sa Estados Unidos ay hinuhulaan ng mga dalubhasa na malabong maganap ngayon. Subalit, ang terorismo, sa kalikasan nitonature, ay hindi nahuhulaan.

Kung mayroong banta ng pag-atake, ang mga taong naninirahan sa mga posibleng target ay maaaring payuhan na lumikas o maaaring magpasiya sila nang sirilinan na lumikas mula sa lugar na ipinapalagay na malamang na target.Mangangailangan ang proteksiyon para sa radioactive fallout ng pagsilong sa lugar na nasa ilalim ng lupa o sa gitna ng napakalaking gusali.

Sa pangkalahatan, kabilang sa mga posibleng target ang:

Mga estratehikong missile site at base-militar.
Mga sentro ng gobyerno tulad ng Washington, DC, at mga kabisera ng estado.
Mga mahalagang sentro ng transportasyon at komunikasyon.
Mga sentro ng pagmamanupaktura, industriyal, teknolohiya, at pananalapi.
Mga refinery ng gasolina, planta ng kuryente, at planta ng kemikal.
Malalaking daungan at paliparan.

Ang tatlong bagay na iisipin sa pagprotekta sa sarili mula sa radiation at fallout ay distansiya, panangga at oras.

Distansiya – kung mas malaki ang distansya sa pagitan mo at ng mga partikulo ng fallout, mas makabubuti.Ang lugar na nasa ilalim ng lupa o tulad ng basement ng tahanan o opisina ay nagbibigay ng mas malaking proteksiyon kaysa sa unang palapag ng gusali.Ang palapag na nasa gitna ng isang high-rise ay maaaring mas mahusay, depende sa kung ano ang nasa malapit sa palapag na iyon kung saan maiipon ang karamihan ng mga partikulo ng fallout.Ang mga flat na bubong ay nag-iipon ng mga partikulo mula sa fallout kaya ang pinakataas na palapag ay hindi magandang opsiyon, maging ang palapag na katabi ng falt na bubong ng katabing gusali.
Panangga – Kung mas mabigat at mas siksik ang materyales – makakapal na pader, konkreto, ladrilyo, libro at lupa – sa pagitan mo at ng mga partikulo ng fallout, mas maganda.
Oras – Mabilis na nawawala ang tindi ng radiation. Sa kalaunan, maaari ka nang lumabas mula sa fallout shelter.Ang radioactive na fallout ang pinakamalaking banta sa mga tao sa loob ng unang dalawang linggo, kung saan bumaba na ito sa halos 1 porsiyento ng una nitong antas.

Tandaan na ang anumang proteksiyon, gaano pa man kapanandalian, ay mas mahusay kaysa sa walang anumang proteksiyon, at kung mas maraming panangga, distansiya at oras na iyong mapapakinabangan, mas mahusay.

Mga Panganib ng Mga Aparatong Nuclear

Ang lawak, kalikasan at pagdating ngmga panganib na ito ay mahirap na hulaan.Ang pagkalat ng mga epektong mapanganib sa heograpiya ay maibabatay sa mga sumusunod:

Sukat ng aparato. Ang mas malakas na bomba ay magkakaroon ng mas malalayong epekto.
Taas mula sa lupa nang pasabugin ang aparato.Ito ang tutukoy sa layo ng epekto ng pagsabog.
Kalikasan ng lupang nasa ilalim ng pagsabog.Ang ilang materyales ay mas malamang na maging radioactive at airborne (lumilipad) kaysa sa iba. Ang mga patag na lugar ay mas apektado ng mga epekto ng pagsabog.
Mga kasalukuyang meteryolohikal na kondisyon. Ang bilis at direksiyon ng hangin ay makakaapekto sa oras ng pagdating ng fallout; maaaring mahugas ng pag-ulan ang fallout mula sa alapaap.

Electromagnetic Pulse

Bilang karagdagan sa iba pang epekto, ang sandatang nuclear na pinasabog sa alapaap o sa ibabaw nito ay maaaring gumawa ng electromagnetic pulse (EMP), isang high-density na electrical field.Ang EMP ay parang isang hagod ng kidlat ngunit mas malakas, mas mabilis, at mas maikli. Masisira ng isang EMP ang mga elektronikong aparatong nakakabit sa mga linya ng kuryente o antena. Kasama dito ang mga sistema sa komunikasyon, computer, de-kuryenteng kagamitan, at mga ignition system ng sasakyan o eroplano. Ang pinsala ay maaaring mula sa maikling pagkakaantala hanggang sa aktuwal na pagkasira ng mga piyesa.Karamihan ng mga elektronikong kagamitan na nasa loob ng 1,000 milya ng isang high-altitude na nuclear na pagsabog ay maaaring maapektuhan. Ang mga de-bateryang radyo na maiikli ang antena ay karaniwang hindi maaapektuhan. Bagaman ang isang EMP ay malabong makapinsala sa karamihan ng mga tao, maaari nitong mapinsala ang mga may pacemaker o iba pang naka-implant na aparatong elektroniko.

Radioactive Fallout

Kahit pa hindi gaanong malapit sa nuclear na pagsabog para maapektuhan ng mga direktang epekto, maaari silang maapektuhan ng radioactive fallout. Ang anumang nuclear na pagsabog at nagkakaroon ng fallout. Ang mga pagsabog na nagaganap malapit sa lupa ay gumagawa ng mas malalaking bilang ng fallout kaysa sa mga pagsabog mula sa matataas na altitude.Ito ay dahil sa ang matinding init na nagmumula sa isang nuclear na pagsabog ay nagdudulot ng up-draft ng hangin na humuhubog sa pamilyar na ulap na hugis kabute. Kapag may nagaap na pagsabog malapit sa balat ng lupa, milyun-milyong partikulo ng naabong lupa ay nahuhugot din paakyat sa ulap. Habang nawawala ang init, ang mga radioactive na materyales na sumingaw ay nagtitipon sa mga partikulo at nalalaglag pabalik sa lupa. Ang pangyayaring ito ay tinatawag na radioactive fallout. Ang materyales ng fallout ay nasisira sa mahabang panahon, at ito ang pangunahing pinagmumulan ng nalalabing nuclear na radiation.

Ang fallout mula sa isang nuclear na pagsabog ay maaaring tangayin ng hangin nang daan-daang milya kung naaangkop ang mga kondisyon. Ang mga epektong kahit mula Sa maliit na nabibitbit na aparatong pinasabog malapit sa lupa ay posibleng nakamamatay.

Ang nuclear radiation ay hindi nakikita, naaamoy, o napapansin ng iba pang pakiramdam. Ang radiation ay matutukoy lamang ng nga aparatong pangmanman sa radiation.Ito ang nagpapaiba sa mga radiolohikal na emergency mula sa iba pang uri ng emergency, tulad ng baha o hurricane. Maaaring mataya ng pagmamanman ang mga oras ng pagdating ng fallout, na iaanunsiyo sa pamamagitan ng mga opisyal na paraan ng pagbibigay-babala. Gayunpaman, ang anumang pagdami ng magaspang na alikabok at lupa ay dapat na maging babala para magsagawa ng mga pamamaraang makakaprotekta.

Bago

Bago ang isang Nuclear na Pagsabog

Close up ng karatula ng isang Fallout Shelter.

Ang mga sumusunod ay mga bagay-bagay na iyong magagawa para protektahan ang iyong sarili, iyong pamilya at iyong ari-arian sa pangyayaring may nuclear na pagsabog.

Bumuo ng isang Emergency Supply Kit, kung saan kasama ang mga bagay na katulad ng di-nasisirang pagkain, tubig, de-baterya o de-susing radyo, karagdagang flashlight at baterya.Marahil ay naisin mong maghanda ng kit para sa iyong pinagtatrabahuhan at isang nabibitbit (portable) na kit at itago ito sa iyong sasakyan sakaling sabihan ka na lumikas.
Gumawa ng isang Planong Pangkomunikasyon ng Pamilya. Maaring hindi magkakasama ang iyong pamilya kapag tumama ang isang sakuna, kaya importanteng malaman kung paanong makokontak ang isa’t-isa, kung paano kayo magkikita-kita at kung ano ang iyong gagawin sa pagkakataong may emergency.
- Magplano ng mga lugar kung saan kayo magkikita ng iyong mga kapamilya, kapwa sa loob at labas ng sarili ninyong komunidad.
- Ang pagkakaalam sa sistema ng babala ng iyong komunidad at sa mga planong pangsakuna, kabilang na ang mga ruta sa paglikas.
Alamin mula sa mga opisyal kung may anumang gusali sa inyong komunidad ang naitalagang pagsisilungan para sa fallout. Kung walang naitalaga, gumawa ng sarili mong lista ng mga posibleng pagsisilungan malapit sa iyong tahanan, pinagtatrabahuhan at paaralan. Maaaring kasama sa mga lugar na ito ang mga basement o mga sentrong kuwarto na walang bintana sa mga gitnang palapag ng isang high-rise na gusali, pati na sa mga subway at tunnel.
Kung ikaw ay naninirahan sa isang apartment o high-rise, makipag-usap sa manager tungkols a pinakaligtas na lugar sa gusali para sa pagsisilong at tungkol sa pagkakaloob nito sa mga naniirahan hanggang sa maging ligtas na para lumabas.
Sa kalagitnaan ng mga oras na may mataas na babala, dagdagan ang iyong supply para sa sakuna para maging sapat para sa hanggang dalawang linggo.

Ang pagsisilong habang may nuclear na pagsabog ay ganap na napakaimportante.May dalawang uri ng sisilungan – para sa pagsabog (blast) at fallout.Inilalarawan ng sumusunod ang dalawang uri ng sinisilungan:

Ang mga blast shelter ay partikular na itinayo para magbigay ng kaunting proteksiyon laban sa blast pressure (presyon), panimulang radiation, init at sunog. Ngunit, kahit ang isang blast shelter ay hindi makatatagal laban sa direktang pagtama ng isang nuclear na pagsabog.
Ang mga fallout shelter ay hindi kinakailangan ng mga partikular sa pagtatayo para makaprotekta laban sa fallout. Maaari itong kahit anong lugar, kung ang mga pader at bubong ay makapal at siksik para makasipsip ng radiation na nagbubuhat sa mga partikulo ng fallout.

Habang

Habang may Nuclear na Pagsabog

Ang sumusunod ay mga pamatnubay sa dapat gawin kapa may nuclear na pagsabog.

Makinig par sa opisyal na impormasyon at sundin ang mga tagubilin na ibinibigay ng mga tauhan ng emergency response. Batay sa nalalaman tungkol sa banta, maaaring hingin sa iyo na sumilong, magtungo sa partikular na lokasyon o lumikas mula sa lugar.
Kung may babala ng pag-atake na inilabas, sumilong sa lalong madaling panahon, sa ilalim ng lupa kung maaari, at manatili roon hanggang sa iba ang sabihin.
Hanapin ang pinakamalapit na gusali, mas mainam kung gawa sa ladrilyo o konkreto, at pumasok par amaiwasan ang anumang radioactive na materyales sa labas.
Kung may mapupuntahang mas mahusay na sisilungan sa loob ng ilang minuto, tulad ng gusaling maraming palapag o basement, pumunta roon agad.
Pumunta sa mas malalim hangga’t maaari sa gitna ng mataas na gusali. Ang pakay ay maglagay ng mas maraming konkreto,ladrilyo, at lupa sa pagitan mo at ng radioactive na materyales sa labas.
Manatili kung nasaan ka, kahit pa mahiwalay ka sa iyong pamilya. Sa loob ang pinakaligtas na lugar para sa lahat ng tao sa tinamaang lugar.Maliligtas nito ang iyong buhay.
Sa panahong may pinakamataas na antas ng radiation, pinakaligtas ang manatili sa loob, na nakatago mula sa radioactive na materyales sa labas.
Ang mga radiation level ay napakapanganib pagkatapos ng isang nuclear na pagsabog ngunit mabilis na nababawasan ang mga level na ito.
Asahang manatili sa loob nang 24 oras man lang maliban kung iba ang sasabiin ng mga kinauukulan.
Kung pinakamabuti ang paglikas para sa iyo, sasabihan ka na gawin ito.Lahat ng magagamit na paraan ng komunikasyon ay gagamitin para makapaghatid ng balita at/o tagubilin.
Ang mga tao na nasa landas ng radioactive na materyales – pababa mula sa pinagsabugan – ay maaaring hingin na magsagawa ng mga pamamaraan sa proteksiyon.

Kung inabutan ka sa labas at hindi agad makapasok:

Huwag titingin sa kislap o fireball – maaari kang mabulag nito.
Magtago sa likod ng anumang bagay na makapagbibigay sa iyo ng proteksiyon.
Humiga nang nakalapat sa lupa at takpan ang iyong ulo.Kung ang pagsabog ay may kalayuan, maaaring abutin ng 30 segundo o higit pa bago tumama ang blast wave.
Sumilong sa lalong madaling panahon, kahit pa marming milya ka mula sa ground zero kung saan naganap ang pag-atake – ang radioactive na fallout ay maaaring dalhin ng hangin nang daan-daang milya.Tandaan ang tatlong panukatan ng proteksiyon:Distansiya, panangga at oras.
Kung ikaw ay nasa labas habang o pagkatapos ng pagsabog, maglinis ng katawan sa lalong madaling panahon, para matanggal ang radioactive na materyales na napunta sa iyong katawan.
Hubarin ang iyong damit para maiwasan ang pagkalat ng radioactive na materyales.Ang pagtanggal sa panlabas na patong ng damit ay makatatanggal ng hanggang 90% ng radioactive na materyales.
Kung magagawa, ipasok ang kontaminadong damit sa loob ng plastic bag at selyuhan o itali ang bag.Ilayo nang husto ang bag mula sa mga tao at hayop para hindi makaapekto sa iba ang radiation na nagmumula dito.
Kng maaari, mag-shower nang maraming sabon at tubig para makatulong na matanggal ang radioactive na kontaminasyon sa katawan.Huwag kukuskusin o kakamutin ang balat.
Hugasan ang iyong buhok gamit ang shampoo o sabon at tubig.Huwag gagamit ng conditioner sa iyong buhok dahil ididikit nito ang radioactive na materyales sa iyong buhok, na pipigilsa madaling pagbanlaw dito.
Dahan-dahang isinga ang iyong ilong at punasan ang iyong mga mata ng malinis na putting tela.Dahan-dahang punasan ang iyong mga tainga.
Kun ghindi ka maka-shower, gumamit ng wipe o malinis na putting tela para punasan ang balat mo na hindi natakpan ng damit.

Mga Gusali bilang Panangga

Paglalarawan sa halaga ng silong na maibibigay ng iba't-ibang gusali habang may nuclear na pagsabog

Building as Shelter Text Version TXT 1Kb

Ang mga numerong nasa larawang ito ay kumakatawan sa 'dose reduction factor.' (pagbawas sa dosis)Ang dose reduction factor na 10 ay mangangahulugan na ang taong nasa lugar na iyon ay makatatanggap ng 1/10th ng dosis na matatanggap ng taong sa lantad.Ang dose reduction factor na 200 ay mangangahulugan na ang taong nasa lugar na iyon ay makatatanggap ng 1/10th ng dosis na matatanggap ng taong sa lantad.

Para sa mas maraming impormasyon, basahin ang Planning Guidance for Response to a Nuclear Detonation PDF mula sa Federal interagency committee na pinangungunahan ng Executive Office of the President.

Pagkatapos

Pagkatapos ng isang Nuclear na Pagsabog

Ang bilis ng pagkawala ng radioactive na fallout ay pareho para sa anumang laki ng aparatong nuclear.Gayunpaman, ang bilang ng fallout ay magiging magkakaiba batay sa laki ng aparato at layo nito mula sa lupa.Kaya, maaaring kinakailangang magsilong nang hanggang isang buwan ang mga lugar na may pinakamatataas na radiation level.

Ang pinakamaraming fallout ay magiging limitado sa lugar sa o pababa mula sa pinagsabugan at 80 porsiyento ng fallout ay magaganap sa loob ng unang 24 oras.

Ang mga tao na nasa mga lugar na apektado ay pahihintulutang makalabas mula sa sinisilungan sa loob ng ilang araw at ku8ng kinakailangan, ilikas sa mga lugar na hindi apektado.

Pagbalik sa Iyong Tahanan

Tandaan ang mga sumusunod kapag bumabalik sa tahanan:

Manatiling nakikinig sa radyo at telebisyon para sa balita tungkol sa dapat gawin, saan pupunta at mga lugar na iiwasan.
Umiwas sa mga lugar na nasira.Umiwas sa mga lugar na minarkahan na “radiation hazard” o “HAZMAT.”Tandaan na ang radiation ay hindi nakikita, naaamoy, o napapansin ng iba pang pakiramdam.

Mga karagdagang pamatnubay para sa pagbangon mula sa sakuna.

Marami pang Impormasyon

Mga Lathala

Mga radiation level na sinusukat gamit ang isang Geiger Counter

Kung kailangan mo ng marami pang impormasyon tungkol sa alinman sa mga paksa na ito, maaaring makatulong ang mga sumusunod na babasahin.

Nuclear Attack. Dokumentong nagbibigay ng gabay sa paghahanda para sa babalang nuclear.

Mga Kaugnay na Website

Humanap ng mga karagdagang impormasyon sa kung paanong maghahanda para sa nuclear na pagsabog at alamin ang tungkol sa mga nakahandang babasahin sa pamamagitan ng pagbisita sa mga sumusunod na website:

Pakinggan ang mga Lokal na Opisyal

Alamin ang tungkol sa mga planong pang-emergency na itinatag sa inyong lugar ng inyong pamahalaang pang-estado at lokal. Sa anumang emergency, laging makinig sa mga tagubilin na ibinibigay ng mga lokal na opisyal sa pangangasiwa ng emergency.