We’ve gone social!
Follow us on our facebook pages and join the conversation.
27 اوت 2010
برنامۀ دیده بانی آتشفشان ها ایمنی هوانوردی را در منطقۀ شمال اقیانوس آرام تامین می کند
دانشمندان روسی و آمریکایی فعالیت های آتشفشان شبه جزیرۀ کامچاتکا، در کوریل را زیر نظر قرار می دهند
واشنگتن- ایمنی پرواز هواپیماهای مسافربری بر فراز جادۀ هوایی پر ترافیک شمال اقیانوس آرام که آسیا و شرقی ترین مناطق روسیه را به شمال آمریکا می پیوندد، از بیش از 15 سال همکاری میان دانشمندان آمریکایی و روسی که فعالیت های کوه های آتشفشان شبه جزیرۀ کامچاتکا و دیگر مناطق را دیده بانی می کنند، بهره مند شده است.
در مجموع، 29 کوه آتشفشان فعال در سراسر شبه جزیرۀ کامچاتکا وجود دارند. فوران های متعدد این کوه های آتشفشانی طی سال ابرها، سنگ ها، و خاکسترهای آتشفشانی را به جو پرتاب می کنند. خاکستر آتشفشانی برای هواپیماها بسیار خطرناک است زیرا نه تنها این خاکستر می تواند به پنجره های کابین خلبان آسیب وارد کند و تیغه های متراکم کننده موتور را بفرساید، بلکه ممکن است قطعات درونی موتورها را ذوب و مجدداً جامد کند. آنچه که این وضعیت را خطرناک تر می سازد این است که ابرهای آتشفشانی می توانند برای چندین روز در هوا بمانند و هزاران کیلومتر دورتر از مکان فوران پراکنده شوند.
خطری که آتشفشان های فعال برای ترافیک هواپیماهای مسافربری ایجاد می کنند، به طور قابل توجهی طی فوران آتشفشان ایجاف جالاجوکول در ایسلند در اوایل 2010 به ثبوت رسید. پخش شدن ابرهای پدیدآمده از خاکستر آتشفشانی به سوی شرق و قارۀ اروپا، اکثر کشورهای اروپایی را وادار به بستن فضای هوایی خود کرد و این اقدام به لغو هزاران پرواز و سرگردان شدن نزدیک به ده میلیون مسافر در سراسر جهان منجر شد.
کوه های آتشفشان کامچاتکا، همراه با کوه های آتشفشان در جزایر روسی کوریل، جزایر الوشین، و آتشفشان های آلاسکا، همه به حلقه ای که "حلقۀ آتشین" پاسیفیک نام دارد تعلق دارند. این حلقه به صورت یک نوار 40,000 کیلومتری نعلی شکل در امتداد در اقیانوس آرام از جنوب شیلی تا آلاسکا و سپس دوباره در جهت جنوب تا نیوزلند، آتشفشان های فعال این منطقۀ جغرافیایی را در بر می گیرد. فوران کوه های آتشفشان کامچاتکا، جزایر کوریل، یا آلاسکا می تواند بر فضای هوایی روسیه، ژاپن، کانادا، و ایالات متحده تاثیر بگذارد.
تینا نیل، کارشناس آتشفشان شناسی بررسی جغرافیایی ایالات متحده (USGS)، مستقر در آلاسکا به America.gov گفت: "آتشفشان های کامچاتکا بسیار فعالند. چندین سال است که وقوع سه و برخی اوقات چهار فوران در سال برای کوه های آتشفشان های شبه جزیرۀ کامچاتکا عادی محسوب و به صورت روزانه موجب ایجاد نگرانی برای هوانوردی در آن منطقه می شود."
بین 2005 و 2007، آتشفشان های روسیه هر ماه موجب پدید آمدن دو تا سه ابر خاکستر شدند که به ارتفاع شش هزار متر و بالاتراز آن رسیدند. اکثر این ابرها توسط آتشفشان کلیوچوسکوی در شبه جزیرۀ کامچاتکا تولید شدند. ارتفاع 4,750 متری این آتشفشان –مرتفع ترین آتشفشان آسیا و اروپا- به این معنی است که فوران های آن می توانند به سرعت به ارتفاعی که ترافیک هوایی را به مخاطره می اندازند برسند.
به عنوان واکنش در برابر ضرورت تشخیص سریع خطرات مربوط به آتشفشان ها، دانشمندان در روسیه و ایالات متحده در 1993 گروه واکنش فوران آتشفشان های کامچاتکا (KVERT)(1) را تشکیل دادند. نهادهای اصلی که در حال حاضر فعالیت های این گروه را بر عهده دارند عبارتند از: مؤسسۀ آتشفشان شناسی و زلزله شناسی روسیه، بررسی های ژئوفیزیک شعبۀ کامچاتکا، و پایگاه دیدبانی آتشفشان های آلاسکا، یک مشترک از سوی بررسی جغرافیایی ایالات متحده، دانشگاه آلاسکا و ایالت آلاسکا که بر بیش از پنجاه آتشفشان فعال و تاریخی این ایالت نظارت می کند.
نیل گفت: "کارشناسان آتشفشانی و زلزله شناسی روسی از ده ها سال پیش فعالیت های آتشفشان های خود را دنبال و از نظر علمی بررسی کرده اند. دستاورد اضافی گروه واکنش فوران آتشفشان های کامچاتکا، آگاهی رسانی عمومی گسترده عمومی در زمینۀ هوانوردی به زبان انگلیسی بود، و این یک گام بزرگ به شمار می رفت."
گروه واکنش فوران آتشفشان های کامچاتکا برای تشخیص و اندازه گیری فعالیت های آتشفشانی از ابزارهای علمی گوناگونی استفاده می کند. سی دستگاه اندازه گیری زلزله که بر کوه های آتشفشان کامچاتکا نظارت می کنند عناصر اصلی این گروه را تشکیل می دهند. گزارش های آزمایشی مبنی بر فعالیت ها در میدان، اندازه گیری های ماهواره ای، و ویدیوهای زمان واقعی توسط دوربین های اینترنتی از آتشفشان های کلیوچوسکوی، بزیمیانی، و شیویلوچ که ازجمله فعال ترین آتشفشان ها در کامجاتکا به شمار می روند، از دیگر ابزاری هستند که این گروه به کار می گیرد.
پایگاه دیده بانی آتشفشان های آلاسکا، گزارش هایی را که دو بار در روز از بررسی های ماهواره ای آتشفشان های کامچاتکا دریافت می کند، با همتایان روسی خود در میان می گذارد. در صورت وقوع فوران های قابل توجه، این پایگاه مراکز دیده بانی خاکسترهای آتشفشانی را در انکوریج، آلاسکا؛ واشنگتن؛ و مونترال، کانادا مطلع می کند. این پایگاه دیده بانی همچنین برای ارائۀ بازخوردهای سازمان های هوانوردی و هواشناسی پس از وقوع فوران، و به منظور سازماندهی مبادلات گهگاهی کارمندان برای تعلیم و برنامه ریزی، با شرکای روسی خود همکاری می کند.
نیل گفت: "آشنایی با همتایان روسی و آموختن مطالب دربارۀ گوناگونی باورنکردنی آتشفشان ها در روسیه، تجربه ای بسیار غنی برای بسیاری از دانشمندان آمریکایی است." او افزود که چنین فعل و انفعالی به ایجاد و توسعۀ روابط حرفه ای و شخصی قوی میان دانشمندان کمک کرده است.
ارزش گروه واکنش فوران آتشفشان های کامچاتکا در دو سال اول تاسیس آن، با وقوع فوران های وخیم کلیوچوسکوی در 1994 و بزیمیانی در 1995 به اثبات رسید. در هر یک از این موارد، فوران ها موجب پرتاب ابرهای خاکستر در ارتفاع 10 کیلومتری یا بیشتر شدند و فضایی را بیشتر از 1,000 کیلومتر را در امتداد جاده های هوایی منطقۀ شمال اقیانوس آرام را پوشاندند.
چندی پیش، در ماه مه و ژوئن 2007، کلیوچوسکوی بسیار فعال بود و موجب ایجاد و انتشار ابرهای خاکستر آتشفشانی در همه سو گشت که مجدداً تا ارتفاع 10 کیلومتری ارتفاع یافتند. هشدارهای گروه واکنش فوران آتشفشان های کامچاتکا که فعالیت های آتشفشانی و خطرات آن را تشریح کردند، هزاران هواپیمای مسافربری را که از منطقۀ شمالی اقیانوس آرام عبور می کرند قادر ساختد تا از ابرهای خاکستر دور بمانند.
یک سازمان دیده بانی دیگر به نام SVERT (2) در سال 2003 برای تشخیص و دنبال کردن فعالیت های 36 کوه آتشفشانی در جزایر کوریل واقع در جنوب شبه جزیرۀ کامچاتکا تاسیس گشت. این سازمان در وهلۀ نخست از تصاویر ماهواره ای استفاده می کند.
بنا به گفتۀ نیل، بهره مندی هوانوردی تجاری از همکاری های بین المللی با چنین برنامه هایی به اثبات رسیده است
او گفت: "چنانکه فوران آتشفشان در ایسلند نشان داد، حتی یک فوران متعادل می تواند هزینۀ سنگین و خطرات زیادی در برداشته باشد. کارشناسان آتشفشانی ، زلزله نگاری، و حسگرهای KVERT و SVERT بخش حیاتی از شبکۀ جهانی دانشمندانی را که برای ایمن ساختن آسمان ها می کوشند، تشکیل می دهند."
اطلاعات بیشتر در تارنمای پایگاه دیده بانی آتشفشان های آلاسکا و تارنمای گروه واکنش فوران آتشفشان های کامچاتکا در دسترس است.
- Kamchatkan Volcanic Eruption Response Team (KVERT)
- Sakhalin Volcanic Eruption Response Team (SVERT)
