SỰ RA ĐỜI CỦA CÁC PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG

Tạp chí điện tử của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, tháng 3/2006

Độc giả tự viết báo

Cuộc phỏng vấn Lex Alexander

    Báo chí  của Mỹ đang phải tự xác định lại tính chất của mình trong một môi trường truyền thông đang thay đổi. Các tờ báo đi đầu cho xu hướng này đã vượt qua những rào cản truyền thống vốn tồn tại giữa các tòa báo và độc giả của họ, đồng thời đưa độc giả tham gia vào quá trình hình thành các sản phẩm báo chí phát hành hàng ngày dưới dạng bản in hoặc dưới dạng văn bản điện tử trực tuyến.

    Lex Alexander là điều phối viên báo chí nhân dân của tờ News & Record ở Greensboro, Bắc Carolina.

Sự lớn mạnh của các phương tiện truyền thông mới đã thay thế cho những phương tiện truyền thống. Khoảng nửa thế kỷ trước, báo chí là lực lượng mạnh nhất trong các phương tiện truyền thông toàn cầu. 50 năm bùng nổ báo chí nước ngoài và các kênh truyền hình tin tức đã đẩy báo chí khỏi vị trí thống soái. Để dành được chỗ đứng trong các hãng tin tức, để duy trì được các sản phẩm có giá trị trong một môi trường cạnh tranh và để có lợi nhuận trong kinh doanh thì báo chí đang phải đưa các sản phẩm của mình lên mạng trực tuyến.

Tờ News & Record có lịch sử phát hành hơn một thế kỷ tại Greensboro, Bắc Carolina, đã áp dụng hình mẫu mới này cho sản phẩm trực tuyến của mình năm 2005 - Quảng trường Thành phố, mang đến cho độc giả nhiều thông tin liên quan đến cộng đồng báo chí và những người liên quan. Lex Alexander hiện là điều phối viên báo chí của tờ News & Record đã đề xuất khái niệm mới này và đã trò chuyện với Charlene Porter - Tổng biên tập tờ Các vấn đề toàn cầu về sản phẩm này và về những phản hồi từ phía công chúng.

Alexander: Phần lớn phản hồi mà chúng tôi nhận được đều rất tích cực. Một số phản hồi là những phê bình mang tính xây dựng và một số khác là những nhận xét của độc giả: “Chúng tôi rất thích những gì tòa báo đang làm, hãy tiếp tục phát huy và hãy suy nghĩ xem các bạn có thể làm được gì khác nữa không”.

Câu hỏi: Xin ông mô tả những diễn đàn khác nhau mà News & Record đã xây dựng để thu hút nhiều độc giả đến với tờ báo.

Alexander: Điều chúng tôi làm trước tiên là tăng số lượng báo điện tử phát hành. Chúng tôi bắt đầu làm báo điện tử vào giữa năm 2004. Sau đó, chúng tôi thông báo những kế hoạch mà chúng tôi có ý định thực hiện vào đầu năm 2005. Chúng tôi bắt đầu xây dựng các báo điện tử mới vì các thành viên trong đội ngũ nhà báo cho thấy họ rất quan tâm, và bởi vì điều này dường như đã mở rộng phạm vi phát hành của tờ báo một cách tự nhiên.

Chúng tôi cũng bắt đầu tìm kiếm cách thức để tăng cường tính dễ hiểu và tính phổ biến của các bài báo. Chúng tôi bắt đầu trò chuyện với nhiều độc giả hơn và trao đổi với họ về những câu chuyện mà  chúng tôi đang viết, những quan điểm mà chúng tôi phải theo đuổi, và giải thích cho bạn đọc tại sao chúng tôi lại kể về những câu chuyện đó mà không phải là những câu chuyện khác. Việc đưa tòa báo vào câu chuyện và việc kể rõ những hoạt động của nó đã từng bị coi là một phương án tồi và thậm chí còn bị coi là một cách ứng xử không hay. Có thể dễ dàng nhận thấy rằng từ vài năm nay, trong một số trường hợp, tòa báo và hoạt động của nó đã trở thành nhân vật trong các câu chuyện, rằng chúng tôi cần phải chấp nhận điều đó và sẵn sàng kể lại trung thực những gì mà chúng tôi đã làm, lý do tại sao và chúng tôi đã thực hiện chúng như thế nào.

Hỏi: Các lốc báo của tờ News & Record là những sản phẩm của một nhóm các nhà báo mà ông là cộng tác viên từ mấy thập kỷ nay. Làm thế nào mà họ có thể mang đến cho độc giả nhiều câu chuyện mới như vậy?

Alexander: Đúng vậy, chúng tôi có khả năng mang đến cho độc giả những bài báo thông qua nhiều con đường truyền tải khác nhau: các bản scan tư liệu, các đoạn tư liệu ngắn trên băng video hoặc audio, các hình vẽ hoặc các bức tranh. Chúng tôi cũng có thể giúp độc giả kết nối với toàn bộ tư liệu bằng cách chú dẫn ngay trên trang chủ như sau “Nếu bạn muốn đọc toàn bộ bản cáo trạng dài 48 trang của John Doe, hãy kết nối với địa chỉ sau”. Trong trường hợp tư liệu là một cơ sở quan trọng của toàn bộ câu chuyện, nhà xuất bản của chúng tôi khuyến khích các phóng viên đưa những tư liệu này lên mạng trực tuyến để bạn đọc có thể tự đánh giá những gì mà chúng tôi đang bình luận tùy theo từng hoàn cảnh cụ thể.

Hỏi: Những độc giả nào chưa được các phóng viên và các nhà xuất bản chú ý trong cơ chế báo chí cũ nay đã trở thành đối tượng của các bài báo và các sản phẩm mạng?

Alexander: Nhiều người muốn biết nhiều hơn những gì mà chúng tôi đã làm. Các bài báo điện tử khiến người đọc luôn được thông tin đầy đủ về những gì mà chúng tôi đang làm và cung cấp cho người đọc những cơ sở để suy ngẫm, “đây là một thách thức khác mà bạn chưa nghĩ tới hoặc bạn chưa coi đó là một thách thức thật sự quan trọng; vấn đề chính là ở đây”. Tôi nghĩ rằng nó cho phép người đọc tin tưởng hơn về chất lượng của các bài báo.

Bên cạnh đó, bạn đọc cũng đang đóng góp các thông tin về họ thông qua chuyên mục Your News (Tin tức của Bạn) của chúng tôi. Trong chuyên mục này, mọi người đều có thể kể các câu chuyện về mình trên trang Web của chúng tôi. Chúng tôi có hai chuyên mục đặc biệt trên trang Web là Hometown Hub – các chuyên mục dành cho các khu vực địa lý đặc thù bên ngoài Greensboro, độc giả có thể gửi bài và đóng góp xây dựng nội dung của chuyên mục. Chúng tôi cũng có chuyên mục ảnh để độc giả có thể gửi những bức ảnh mà họ đã chụp. Ngoài ra, chúng tôi cũng đang tìm các cách khác để thu hút nhiều độc giả hơn nữa. Chúng tôi muốn xây dựng một tờ báo không chỉ có hình thức đối thoại một chiều là cung cấp tin tức mà còn có các cuộc tranh luận, các cuộc hội thoại và nhiều đối thoại với bạn đọc hơn nữa.

Hỏi: Các cuộc điều tra độc giả của tòa báo đã nói lên điều gì về những phản hồi của bạn đọc về các lốc báo mới, thưa ông?

Alexander: Theo những số liệu mới nhất mà tôi nhận được vào tháng 10/2005, chúng tôi đã có khoảng 450.000 lượt người xem trong tháng đó chỉ thông qua các gói báo của mình. Như vậy, chúng tôi có tổng số khoảng từ 5 triệu đến 6 triệu lượt người xem trên tất cả các địa chỉ web của tờ báo là News & Record.com [http://www.news-record.com], GoTriad.com [http://www.gotriad.com], các địa chỉ web về nghệ thuật, giải trí và một số địa chỉ web khác mà lúc đầu chúng tôi duy trì dưới dạng tạp chí.

Hỏi: Ông kết luận gì từ những số liệu chứng tỏ rằng các sản phẩm mới này đã được bạn đọc chào đón nồng nhiệt?

Alexander: Tôi nghĩ rằng vì có nhiều người đã tham gia các diễn đàn trực tuyến và tìm thấy niềm vui khi được kết nối với người khác thông qua máy tính. Ngày càng có nhiều người, đặc biệt là thanh niên quan tâm đến máy tính và thích sử dụng máy tính như một phương tiện để tìm kiếm và chia sẻ thông tin. Tôi nghĩ rằng việc chúng tôi đã phát triển được một thế hệ độc giả cho các lốc báo mới của mình là một ví dụ. Có thể quan sát thấy những cuộc đối thoại sôi nổi trên các diễn đàn trực tuyến và tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đáp ứng được nhu cầu của độc giả.

Hỏi: Các gói báo mới và các trang web đối thoại đã làm thế nào để khiến bạn đọc cảm thấy mình là một phần của sản phẩm truyền thông và là một phần của cộng đồng?

Alexander: Một điều rất quan trọng là chúng tôi đã cố gắng tìm cách xây dựng và củng cố cộng đồng bất kỳ lúc nào chúng tôi có thể. Nước Mỹ đang trở thành một xã hội có tốc độ phân hóa rất nhanh, và tôi nghĩ rằng về dài hạn, điều đó sẽ không tốt cho nền chính trị, kinh tế và văn hóa của đất nước. Tất cả những gì mà tờ báo của chúng tôi có thể làm là xây dựng ý thức cộng đồng, mở rộng cộng đồng và khiến người dân cảm thấy họ là một bộ phận của một thực thể vĩ đại hơn bản thân họ và điều đó tất yếu sẽ mang lại kết quả tốt đẹp trong tương lai.

Hỏi: Các diễn đàn trực tuyến của tờ News & Record đã đóng góp những gì cho cộng đồng nói chung?

Alexander: Nhiều cuộc tranh luận trực tuyến trên chuyên mục giáo dục lớp 12 của chúng tôi, mang tựa đề Cái bảng phấn, đã tập trung bàn về quyết định mới đây của hội đồng trường học về việc bãi bỏ hệ thống trợ cấp trường học ngẫu nhiên và thay thế bằng hệ thống trợ cấp đã được áp dụng ở các bang lân cận khác. Tôi không thể chứng minh được mối liên hệ nhưng chuyên mục này đã trở thành một hội điểm trực tuyến cho những ai muốn hội đồng trường học thực hiện cải cách này. Đã có rất nhiều tranh luận được trao đổi về vấn đề này trong một thời gian dài.

Hỏi: Vào đầu năm nay, ông và một vài độc giả đã tranh luận khá gay gắt trên các chuyên mục của tờ báo về việc quyết định xem điều gì là quan trọng trong việc phổ biến tin tức. Một mặt, truyền thông truyền thống từ lâu đã bị chỉ trích là không nêu lên được những vấn đề là mối quan tâm lớn của cộng đồng. Tuy nhiên, công nghệ đã khiến ông nhận thấy rằng chính những câu chuyện huyền bí, lập dị, hoặc tục tĩu chứ không phải là những câu chuyện có ý nghĩa đối với cộng đồng lại là những câu chuyện thu hút phần lớn độc giả. Ông giải quyết vấn đề này như thế nào?

Alexander: Chúng tôi biết rằng đâu là sứ mệnh của mình tại News & Record, đó là cung cấp tin tức cần thiết cho cuộc sống của độc giả và giúp họ có thể tự quản lý cuộc sống của mình một cách hiệu quả trên thực tế như họ mong muốn. Chúng tôi tin rằng ở đây có cả những giá trị tinh thần bên trong và những giá trị kinh tế bên ngoài. Chúng tôi nghĩ rằng đó là một chiến lược kinh doanh tốt cũng như nghề báo tốt.

Báo chí luôn dành sự quan tâm cho những câu chuyện kỳ lạ mà dân chúng hay bàn tán. Tôi không nghĩ rằng chúng tôi nên cố tìm kiếm những câu chuyện loại này nhiều hơn mức thông thường mà chúng tôi vẫn làm. Tôi nghĩ vấn đề quan trọng hơn là chúng tôi đang cung cấp những nội dung mà dân chúng cần và muốn sử dụng. Chúng tôi đấu tranh với điều này bằng cách đưa mọi vấn đề lên mạng trực tuyến.

Tôi nghĩ giải pháp dài hạn là cố gắng khắc phục sự khan hiếm ngày càng tăng của các nguồn lực nhằm thực hiện sứ mệnh mình đã chọn, chỉ đơn giản là vì nếu chúng tôi không làm được như vậy thì sẽ không ai chịu làm điều đó cả. Một số câu chuyện chỉ có thể được hoàn tất dựa trên nhiệt huyết của một nhân viên chuyên môn của tòa báo.

Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi sẽ có khả năng thực hiện tất cả những gì chúng tôi muốn và chúng tôi cần phải thực hiện. Điều mà tôi hy vọng là mạng lưới độc giả của chúng tôi sẽ ngày càng rộng lớn trong cộng đồng và chúng tôi có thể cung cấp cho họ những thông tin và tin tức địa phương mà họ nói rằng muốn biết.

Hỏi: Ông có đang mường tượng đến việc tập hợp thêm các nhà báo để đáp ứng được nhu cầu tin tức của một lượng độc giả ngày càng tăng hay không? Ví dụ, ông có ý định thành lập thêm một hệ thống thông tin ở bang lân cận không?

Alexander: Tôi có thể trả lời là có. Trên thực tế, để mở rộng phạm vi phục vụ, chúng tôi đã có các chuyên mục Hometown Hub. Chúng tôi có các độc giả ở Summerfield, một thị trấn phía đông bắc Greensboro, chúng tôi cung cấp tin tức và các bức ảnh cho độc giả thông qua mạng trực tuyến. Chúng tôi cũng truyền tải những bài biện luận hay nhất và in chúng trên tờ báo phát hành ngày chủ nhật hàng tuần.

Chúng tôi mong muốn rằng Hometown Hubs không chỉ là một chuyên mục phục vụ cho một vùng - một cộng đồng địa lý - mà còn phục vụ cho một cộng đồng có chung mối quan tâm. Ví dụ, các cầu thủ trẻ đang là mối quan tâm lớn của dân chúng ở Greensboro. Hàng nghìn gia đình quan tâm đến câu chuyện về đội bóng này. Tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ bắt đầu các chuyên mục Hometown Hub về các cầu thủ trẻ hoặc các gói báo về họ hoặc cả hai hình thức này. Tôi hình dung ngay được rằng các chuyên mục hoặc gói báo này sẽ thu hút sự quan tâm của rất nhiều gia đình có trẻ em và do đó cũng thu hút sự chú ý của một số nhà quảng cáo nhất định.

Một vấn đề tranh luận mới nổi lên gần đây trong báo giới là hiện tượng chỉ có rất ít người muốn trở thành nhà báo để đi khắp nơi thực hiện các phóng sự, viết bài hay quay phim, nhưng họ lại muốn tham gia vào các trang báo với một vai trò gì đó như tham gia các cuộc tranh luận hoặc đối thoại. Chúng tôi cần tìm ra các con đường khác nhau để độc giả có thể tham gia vào những sản phẩm báo chí của cộng đồng.

Hỏi: Ông sẽ trả tiền cho những độc giả tham gia xây dựng nội dung tờ báo chứ?

Alexander: Những chỉ trích mà chúng tôi thường xuyên nhận được là bạn đang sử dụng dân chúng để có được các sự kiện hoặc được thông báo về các vấn đề xảy ra mà không mất một xu nào, do đó, bạn có thể đề cập đến những vấn đề khác. Câu trả lời của tôi là không, những người dân này đang đề cập đến những vấn đề mà nếu không có họ thì những vấn đề đó sẽ không được đề cập đến.

Nếu có một cách giải quyết mối quan hệ này để tạo ra một thu nhập đáng kể - và tôi nghĩ là có – thì chúng tôi vẫn chưa tìm ra – Tôi hy vọng rằng chúng tôi sẽ tìm ra cách để chia sẻ khoản thu nhập này một cách hợp lý và tương xứng cho những độc giả đã đóng góp cho tòa báo những nội dung mang lại thu nhập.

Hỏi: Cùng với những thành công, News & Record đã có một bài học trong việc xây dựng chương trình Town Square vào năm ngoái, ông đã lấy lại được số độc giả mà News & Record, theo các con số thống kê, đã mất vào tay các phương tiện điện tử khác hay chưa?

Alexander: Tôi không biết rằng tôi có thể làm gì khác để thay đổi tình hình chung. Lần kiểm toán cuối cùng cho thấy chúng tôi đã mất một ít tiền, nhưng sự mất mát này của chúng tôi chỉ bằng một nửa mức trung bình của toàn ngành. Do vậy, tôi không biết nên coi đó là thành công hay thất bại.

Chúng tôi biết rằng các chương trình trực tuyến và thu nhập từ các chương trình quảng cáo trực tuyến đã tăng rất nhanh trong năm 2005.

Tôi tin tưởng rằng các chương trình trực tuyến sẽ tiếp tục tăng lên trong một vài năm tới. Thu nhập từ quảng cáo sẽ phụ thuộc vào các chương trình này và chúng tôi phải cung cấp cho độc giả những nội dung họ muốn và họ cần, đồng thời định hướng các nội dung quảng cáo phù hợp mang lại thu nhập cho tòa báo.

Tuy nhiên, trên thực tế, đang xảy ra tình trạng căng thẳng giữa các loại tin tức hữu ích cho bạn đọc, phụ thuộc vào đối tượng độc giả thuộc mẫu dân cư nào, và các loại tin tức chỉ phù hợp với một số mẫu độc giả nhất định mà các nhà quảng cáo nhắm tới. Bạn phải đối mặt với nguy cơ định ra được ranh giới trong nghề làm báo, và tôi lo lắng về điều đó đứng trên cả quan điểm xây dựng cộng đồng, trên quan điểm đạo đức.

Ngoài ra, chúng tôi cũng không phải là một tổ chức từ thiện. Chúng tôi hoạt động còn vì mục đích lợi nhuận và chúng tôi đang đấu tranh để tìm ra con đường tồn tại lâu dài cho tòa báo. Về điểm này, thật khó khăn khi biết cuộc đấu tranh này sẽ xảy ra như thế nào. Chúng tôi vẫn đang đấu tranh với vấn đề này. Nó vẫn chưa được giải quyết và tôi không nghĩ rằng nó sẽ được giải quyết trong một thời gian ngắn.

Các quan điểm được trình bày trong bài báo này không nhất thiết phản ánh quan điểm hay các chính sách của Chính phủ Hoa Kỳ.