22 اکتبر 2009

طرح نوین

عدم توانایی پرزیدنت هربرت هوور[1] (1933-1929) در پاسخگویی به نیازهای اقتصادی، راه را برای انتخاب فرانکلین دی. روزولت از حزب دموکرات در سال 1932 به عنوان رییس جمهور، و متعاقبا به اجرا درآمدن برنامۀ اقتصادی "طرح نوین" او در سال بعد، هموار کرد. رییس جمهور که با اختصار نامش، FDR شناخته می شد، نجیب زادۀ ثروتمندی از ایالت نیویورک و برخوردار از موهبت برقرار کردن ارتباط و رساندن پیامش به مردم آمریکا در آن دوران سخت بود. او برای رساندن پیامش به طور مستقیم، از وسیلۀ جدیدی به نام رادیو استفاده می کرد. روزولت در سخنرانی ِ مراسم تحلیف خود خطاب به مردم خاطر نشان ساخت، "از تنها چیزی که باید بترسیم، خود ترس است."

روزولت برای متوقف کردن بحران بانک ها و ایجاد اشتغال، انبوهی از قوانین و برنامه های نوین را به تصویب رساند. سازمان های جدیدی مانند "سپاه حفاظت غیرنظامی[2]"، "سازمان توسعۀ کار[3]"، و "ادارۀ کارهای دولتی[4]"، برای میلیون ها آمریکایی بیکار، در طرح های دولتی اشتغال ایجاد کرد. "ادارۀ تعدیل کشاورزی[5]" برای حمایت از قیمت محصولات کشاورزی، بازده محصولات را کاهش داد و در مواردی، کشاورزان را برای تولید بیش از حد، جریمه می کرد. به گفتۀ امانوئل سلر[6]، عضو دیرین دموکرات کنگره از نیویورک، روی هم رفته این برنامه نشانگر "بازگشت امید" بود.

تاریخ نگاران معتقدند که FDR بیش از این که نظریه پرداز باشد، بداهه گو بود. سیاست های او در مورد بودجه فاقد انسجام بود: کاهش مخارج در اواسط دوران ریاست جمهوری او احتمالا موجب طولانی شدن رکود اقتصادی شد. بعضی از تدابیر "طرح نوین" متضاد و کاملا متناقض بودند. ادارۀ ملی بازیابی[7] (NRA) با اتخاذ اصول و مقرراتی، به تعیین حداقل قیمت، دستمزد و جزئیات دیگر پرداخت. تعداد زیادی از کسب و کارهای کوچک شکایت داشتند که این مقررات به نفع رقبای بزرگ تر تمام می شود. دیگران مناسبات نزدیک دولت و شرکت های بزرگ را که NRA موجد آن بود، دورنمای "کلی گرایی" تلقی می کردند که با بازندۀ معمول در آمریکا، یعنی اقتصاد آزاد، اختلاف داشت. دیوان عالی هم موافق بود و قانونی را که NRA ایجاد کرده بود مغایر با قانون اساسی یافت، زیرا کنگره اختیاراتی که فراتر از آن چه در مادۀ مربوط به تجارت در قانون اساسی آمده است را به رییس جمهور تفویض کرده بود.

اما دیگر تدابیر "طرح نوین"، پایدارتر از آب درآمد. دولت فدرال مقررات مربوط به بانکداری و اوراق بهادار را سخت تر کرد و با در پیش گرفتن برنامۀ تأمین اجتماعی که بودجۀ آن از طریق مالیات بر حقوق دریافتی کارمندان و کارفرمایان تأمین می شد، برای شاغلان آمریکا مزایای بیمۀ بیکاری و بازنشستگی، از کارافتادگی و مرگ در نظر گرفته شد. "طرح نوین" پشتوانۀ اجتماعی فدرال ایجاد کرد که در دوران پرمشقت اقتصادی به کمک مردم آمریکا شتافت اما امروز هزینه های آن چالش های مالی زیادی را به دولت تحمیل می کند.

قبل از روی کار آمدن دولت فرانکلین روزولت، رویکرد دولت فدرال به اقتصاد تجاری، مگر درمورد نظارت بر بانک ها و راه آهن و فعالیت علیه شرکت های بزرگ انحصارگرا، رویکردی مبتنی بر سیاست عدم مداخله بود.    FDR کشور را در مسیر دیگری هدایت کرد و دولت فدرال را در فعالیت هایی وارد کرد که قبل از آن در حیطۀ اختیارات بخش خصوصی بود. از نمونه های بارز آن، ایجاد اختیار در منطقۀ تنسی[8] (TVA) در سال 1933 بود که شرکت فدرال را با حقوق ویژه برای کنترل سیل و تولید نیروی برق در مناطق محروم جنوب کشور ایجاد کرد.

روزولت و حامیانش، TVA را که از سوی دولت اداره می شد به عنوان راهی برای تعیین معیار قیمت گذاری عادلانۀ برق می دانستند که نشان می داد آیا شرکت های برق هزینه زیادی را به مصرف کنندگان تحمیل می کنند یا خیر. TVA نشانگر اعتماد "طرح نوین" به قابلیت دولت در تشخیص و حل مشکلات جامعه بود. دیوید لیلینتال[9] که روزولت او را به عنوان رییس و بعد هم مدیر کل TVA منصوب کرده بود، زمانی گفت، "چیزی وجود ندارد که هر قدر هم خارق العاده باشد از دست گروهی از مهندسان، دانشمندان، و مدیران بر نیاید."

TVA در نظر مخالفان آن سوسیالیسم مجسم بود که اصول پایه در تأسیس شرکت های تجاری را مورد تجاوز قرار می داد. هربرت هوور رییس جمهوری قبل از روزولت که جمهوری خواه بود، پیش از آن با پیشنهادهای مبنی بر اجرای طرح ها و برنامه های دولتی جهت توسعۀ اقتصادی در منطقۀ تنسی به مخالفت برخاسته و گفته بود، "این کار منجر به تضعیف قوۀ ابتکار واقدام مردم آمریکا می شود... و به معنای انکار آرمان هایی است که تمدن ما بر اساس آن استوار گردیده."

آمریکایی ها درمورد مسائل عملی تر هم با یک دیگر اختلاف داشتند: چگونه شرکت خصوصی می تواند با منابع عملا نامحدود دولت فدرال رقابت کند؟ و در صورتی که  سازمانی فدرال وارد کار شود چگونه می توان اختیارات آن را کنترل کرد؟ همان دولتی که برای جلوگیری از سیل و ایجاد نیروی برق دست به کار ساختن سد شد، هزاران تن از مردم را هم از مزارعشان آواره کرد. هر چند مجموعۀ سد های TVA ساخته شد و این نهاد هنوز بزرگ ترین تولید کنندۀ دولتی برق آمریکا است، اما تلاش های روزولت برای ادامۀ الگوی TVA درسایر بخش های کشور به دلیل مخالفت های سیاسی فزاینده و وقوع جنگ جهانی دوم به جایی نرسید.

صنایع و خدمات آمریکا برای مبارزه با آلمان، ژاپن، و دیگر قدرت های محور جنگ جهانی دوم، بسیج شدند. آخرین اتومبیل آمریکایی که در سال های جنگ ساخته شد در فوریۀ سال 1942 از کارخانه بیرون آمد. در عوض در سال 1943 صنایع به تولید 30.000 دستگاه تانک پرداختند، یعنی تقریبا ساخت سه تانک در هر ساعت و بیش از آن چه آلمان می توانست در تمام مدت جنگ تولید کند. ریک اتکینسون[10]، نویسنده، خاطر نشان می کند یک کارخانۀ سازندۀ پیانو، قطب نما تولید می کرد، یک سازندۀ کارد و چنگال و وسایل میز غذا، تفنگ های خودکار می ساخت، و یک شرکت سازندۀ ماشین تحریر، به ساختن مسلسل مشغول شد. قدرت صنعتی آمریکا مقاومت ناپذیر بود. کارخانه های آمریکایی نیاز نیروهای مسلح در صحنۀ اروپا و اقیانوسیه و همین طور ارتش های بریتانیا، شوروی و سایر متحدان را تأمین می کردند.

در پایان جنگ، بخش های بزرگی از اروپا و آسیا ویران شده بود و آمریکا به تنهایی، و به عنوان ابرقدرت اقتصادی جهان پدیدار گشت.

1.        Herbert Hoover

2.        Civilian Conservation Corps

3.        Works Progress Administration

4.        Public Works Administration

5.        Agricultural Adjustment Administration

6.        Emanuel Celler

7.        National Recovery Administration

8.        Tennessee Valley Authority

9.        David Lilienthal

10.     Rick Atkinson