AQShda Barak Obamaning prezidentlikka saylanishi O`zbekistonda iliq kutib
olingan edi.Inson huquqlari faollari va demokratiya talabi bilan chiqayotgan guruhlar
Obama O’zbekiston bilan aloqalarda erkinlik va islohotlarga katta urg’u beradi
degan umidda.
Ammo ziyolilar fikricha, yaqin kelajakda AQSh tashqi siyosatida, qolaversa
mintaqaga nisbatan munosabatida keskin o`zgarishlar bo’lmasligi mumkin.
Obama prezident sifatidagi birinchi rasmiy nutqida tashqi siyosatga alohida
to'xtalishi kutilmoqda. Sharhlovchilar nazarida uning nima deyishi dunyo
siyosatiga ta'sir etmay qolmaydi.
2008 yilda Vashington-Toshkent aloqalari biroz tiklangandek
bo'ldi. Hokimyat Obamaga o'tgach aloqalar qanday yo'sinda rivojlanishi hozircha
mavhum.
"XXI asr" gazetasi siyosiy sharhlovchisi Abduvali
Soyibnazarov fikricha Obama tashqi siyosatda
diplomatiyaga zo'r beradi. "Biroq keyingi voqealar Pentagon rahbarligiga Robert
Geytsning qoldirilishi, davlat kotibligiga Iroqdagi urush tarafdori bo'lgan
Xillari Klinton nomzodi ko'rsatilishi siyosatda uncha katta o'zgarishlar
bo'lmasligidan dalolat bermoqda", - deydi Soyibnazarov.
Huquq faollari esa Obama Jorj Bush ma`muriyatidan farqli
o'laroq demokratik qadriyatlar yuzasidan faol harakat boshlaydi degan umidda.
"Obama O'zbekiston bilan munosabatni yaxshi tarafga
o'zgartirishi mumkin, ayniqsa xalqaro tashkilotlar tomonidan inson huquqlari
bo'yicha ko'tarilayotgan dolzarb muammolarni kun tartibiga qo'yib ishlasa
kerak", -deydi Inson huquqlari tashabbus guruhi rahbari Surat Ikromov. Huquq himoyachisi Bobomurod Razzoqov fikricha Barak Obama
yangi siyosat va'da qilgan va shu bois ham saylovda g'alaba qozongan.
"Obama avvalgi prezidentning xatolarini takrorlamasa
kerak. Inson huquqlariga jiddiy e'tibor qaratsa kerak. Avvalgi prezidentning bu
boradagi siyosati juda kulgili avholga kelib qolgan edi. Yangi prezident AQSh
siyosatini bunday avholdan qutqarsa kerak", - deydi Razzoqov.
O'zbek muxolifati vakillari orasida ham Obama O'zbekistonda
siyosiy erkinlik va demokratik islohotlar bobida ko'maklashadi degan umid bor.
"Demokratlar respublikachilarga qaraganda bu masalaga
ko'proq ahamyat qaratadi. Ular kelgandan keyin o'zaro aloqalar mustahkamlanib,
yaqin kelajakda muxolif partiyalarga ham yo`l berilishi mumkin", - deya
fikrlaydi "Birlik" partiyasini vakili Hamdam Sulaymon. "Erk" partiyasi Bosh kotibi Otanazar Oripov
ta'biricha Obama ma'muriyati demokratiya targ'ibotiga uncha e'tibor bermasligi
mumkin.
"Katta o'zgarish kutayotganimiz yo'q. Yangi ma'muriyat
Iroqdan ko'ra Afg'onistonga ko'proq ahamyat berishi, bu Amerika xavfsizligi
uchun muhimligi haqida gapirmoqda. Albatta, O'zbekiston bilan aloqalarni
rivojlantirish harakati bo'ladi. Hozir bu sezilayapti. O'zbekiston ham
manfaatdor... Lekin bu aloqalar biror natijaga olib kelishi qiyin. Demokraiya
bosh masala emas ekan, demak, munosabatlar avvalgidek AQSh manfaatlari
ko'zlaydi xolos", - deydi Oripov.
Hamdam Sulaymon tahlilicha AQSh-O'zbekiston munosabatlarida
Afg'oniston avvaldan muhim rol o'ynab kelgan va istak bo'lganda, demokratiya
bo'yicha ham o'zgarishlar kuzatilgan. "Bu masala AQSh bilan aloqalarning qanchalik qalin
bo'lishiga bog`liq. AQSh O'zbekistonga demokratiya talabini qo'yganini bilamiz.
Ayrim o'zgarishlar ham kuzatilgan", - deydi u.
Siyosatshunos Komron Aliyev nazarida esa demokratlar odatda
takliflar bilan cheklanadi. Demokratik chaqiriqlar - yumshoq siyosat, shu sabab
ko'p davlatlar tomonidan qabul qilinmaydi, deydi u.
Tahlilchi Farxod Tolipov ham Obama tashqi siyosatda keskin
o'zgarishlar qilmaydi degan fikrda.
Barak Obama Markaziy Osiyodagi ahvol va mavjud aloqalar
yuzasidan hali biror mulohaza bildirmagan.