پیش راندن دستاورد های آینده | آموزش و تحصیلات
05 آگوست 2008
هدف کتاب درسی ناواهو حفظ زبان و فرهنگ است
نیومکزیکو اولین ایالتی است که کتاب درسی بومیان آمریکا را تأیید می کند
واشنگتن- در بسیاری از کشور هایی که دارای مردمان بومی هستند، این که این گروه ها چگونه در حین تطبیق خود با دنیای مدرن، فرهنگ خود را نیز حفظ می کنند، مسئله ای مهم است. به همین دلیل هنگامی که نیومکزیکو در ماه ژوییه اولین ایالتی بود که به تأیید یک کتاب درسی به زبان بومی آمریکا پرداخت، گزارش آن به طور گسترده ای منتشر شد – کتاب Diné Bizaad Bínáhoo'aah یا کشف دوبارۀ زبان ناواهو.
طبق آمار مربوط به سال 2000، در شمال آمریکا 380,000 تن به زبان های بومی صحبت می کنند. ملت ناواهو دارای 300,000 نفر جمعیت است که از این تعداد 178,000 تن به زبان ناواهو صحبت می کنند که رایج ترین زبان بومی آمریکا است.
به برآورد کارشناسان تنها به نیمی از 300 زبانی که سابقا ً در شمال آمریکا رواج داشته هنوز تکلم می شود، و تنها 50 زبان را کودکان، که آیندۀ هر زبانی هستند، صحبت می کنند.
این کتاب درسی کاری از اوانجلین پارسونز- یازی، استاد ناواهو در دانشگاه شمالی آریزونا، و پگی اسپیز، استاد زبان شناسی دانشگاه ماساچوست است.
منشأ این پروژه، کلاس های زبان ناواهو است که پارسونز- یازی تدریس می کرد و مایل بود ابزاری برای حفظ زبان ناواهو پدید آورد.
پارسونز- یازی طی یک مصاحبه از طریق ایمیل اظهار داشت، ارائۀ این کتاب رنگی، با صحافی مطلوب و نوشته های مناسب می تواند وسیله ای برای قرار دادن زبان ناواهو در زمرۀ زبان های قابل تدریس گردد؛ و دانشجویان ناواهو دیگر زبان خود را به عنوان زبان مسن تر ها تلقی نکرده و آن را مناسب جوانان هم خواهند یافت.
او گفت، این کتاب، رنگی، بسیار زیبا، و چشم نواز طراحی شده تا بتواند در دانشجویان ناواهو نسبت به زبان خود حس غرور ایجاد کند ، و در آن زبان و فرهنگ ناواهو، هر دو، ارائه می شود.
به علاوه، او قصد داشته است که این کتاب درسی نمایانگر رویکردش به تدریس و برقراری ارتباط باشد، و راهنمای تدریس کتاب، به آشنا سازی مدرسان با این رویکرد اختصاص دارد. پارسونز- یازی گفت، روش تدریس، نشانگر شیوه ایست که بزرگتر ها برای توضیح فعالیت ها، موقعیت ها و رویداد ها در پیش می گیرند. طی همین فعالیت ها، موقعیت ها و رویداد هاست که بزرگتر ها برای برقرار کردن ارتباط با نوآموزان، به زبان شکل می دهند. در این جا این امتیاز مطرح است که نوآموزان، سواد هم یاد می گیرند.
کتاب تمرین ها هم منحصر به فرد است چون مستلزم دخالت دادن بزرگتر ها و افرادی که به زبان ناواهو صحبت می کنند، به عنوان منبع دانسته های آن هاست. اسپیز که زبان ناواهو را در دورۀ کارشناسی ارشد فراگرفت، در یک مصاحبۀ جداگانه از طریق ایمیل اظهار داشت که نقش او ساده کردن آموزش نکات دستور زبان تا حد ممکن بوده است، و نیز تصمیم گیری در مورد این که به کدام جنبه های دستور زبان نیاز بوده یا نبوده است.
اسپیز با آکادمی زبان ناواهو همکاری داشته است، گروهی متشکل از زبان شناسان ناواهو و غیر ناواهو که در طول یک دهه، برگزار کنندۀ کارگاه های تابستانی برای مدرسان دوزبانۀ ناواهو بوده است. نتیجتا ً او برای توضیح دستور زبان ناواهو به مردمی که به این زبان تکلم می کنند اما سابقۀ شناخت آکادمیک آن را ندارند، دارای تجربۀ کافی می باشد.
او گفت، من فکر می کنم زبان شناسانی که مواد آموزشی را طرح می کنند، بیش از حد لازم بر تحلیل دستورزبان تأکید دارند.
مؤلفان در تهیۀ کتاب درسی خود با چالش هایی نیز روبرو بوده اند.
پارسونز- یازی گفت، بزرگترین چالش برای من جلسات هفتگی با افراد بزرگسال ناواهو بود. در این جلسات من مواد درسی و موضوعات را مطرح می کردم و متون ناواهو را می خواندم ... تا مطمئن شوم اصل زبان بومی حفظ شده باشد و موضوعی مطرح نگردد که موجب رنجش کسی شود.
پارسونز- یازی باید مراقب بود، زیرا به ارائۀ موضوعاتی می پرداخت که در اصل مربوط به مردان ناواهو می شد، مانند بنا کردن یک هوگان [خانۀ سنتی ناواهو]، ساختن گهواره، نگهداری از اسب ها و گاو ها، شکار، و غیره. من در خانه ای در کنار پنج برادرم بزرگ شده ام، بنابراین در مورد آموختن این موارد بسیار شنیده و از اطلاعات خوبی برخوردار بودم، اما کنار آمدن با این موضوع که این مطالب را یک زن ارائه می دهد، برای من کار آسانی نبود.
یکی دیگر از چالش ها این بود که چگونه باید به تدریس زبان ناواهو بدون اشاره به مذهب سنتی ناواهو پرداخت. پارسونز- یازی گفت، بسیاری از والدین ناواهو که مسیحی هستند و نمی خواهند جنبه های مذهبی در کلاس تدریس شود، در اجازه دادن به فرزندانشان برای شرکت در کلاس های زبان دچار مشکل می شوند.
او ادامه داد، من شانس داشتم که پدرم یک کشیش در کلیسای باپتیست بود و مادرم در کلیسا پیانو می نواخت و نقش مترجم را برای مردم ناواهو و مبلغان مذهبی داشت، و روی ترجمۀ بسیاری از سرود های مذهبی ناواهو نیز کار کرده بود؛ به همین خاطر، من نسبت به مرز میان فرهنگ و مذهب آگاه بودم. برای حصول اطمینان از این که کسی مورد اهانت قرار نگیرد، با همۀ افراد بزرگسال ناواهو که مسیحی بودند درمورد جزئیات فرهنگی مشورت شد.
اسپیز امیدوار است این کتاب الگو و الهام بخش سایر زبان های درخطر نابودی قرار بگیرد. جذابیت ظاهری کتاب از اهمیت خاصی برخوردار است. وقتی جوانان ملاحظه می کنند که زبانشان جدی تلقی شده و به عنوان چیز گران بهایی ارائه می شود، تأثیر زیادی بر آن ها می گذارد.
دیگر جنبه ای که اسپیز امیدوار است الگو قرار بگیرد این است که دکتر پارسونز- یازی درس های فرهنگی را در قالبی ارائه داده است که امروزه نیز می توانند مورد استفاده قرار بگیرند، و نه این که صرفا ً اشاراتی به سنن گذشته باشند. آن طور که او توضیح داده است، فرهنگ ناواهو مجموعه ای از ارزش ها و مناسبات است، نه فقط مشتی لباس های سنتی، رقص، موسیقی و مراسم.
به یک مقاله مربوط مراجعه کنید.
http://www.america.gov/st/diversity-english/2007/December/20071220085040IHecuoR0.4121363.html
ویدئوی کارگاه های تابستانی آکادمی زبان ناواهو را در پیوند زیر مشاهده کنید.
http://www.youtube.com/watch?v=v3D2JJrX4-U
