Hulde voor het voorzichtige kabinet

Grootschalig stimuleringsplan zou onverstandig zijn geweest. Dat verschuift de problemen naar later

Door Marike  Stellinga

Nederland keert niet de portemonnee om economie te stimuleren

Het Nederlandse kabinet wordt in Europa naar verluidt uitgelachen en beschimpt omdat het zo weinig doet voor de economie. Lekker laten lachen, want het kabinet is bewonderenswaardig terughoudend.
 
Anders dan de Verenigde Staten, Frankrijk, Spanje en Duitsland keert de Nederlandse overheid niet de portemonnee om om de economie te stimuleren.

Verstandig
Dat is verstandig. Alles wijst er op dat de economische neergang een paar jaar gaat duren. De overheidsfinanciën verslechteren dan sowieso: meer werklozen en dus meer uitkeringen gaan samen op met lagere winsten en minder werkenden en dus minder belastinginkomsten. Om in het begin van de crisis de staatsschuld al dramatisch te verhogen om de economie te redden beperkt de slagkracht van de overheid later.

Daarbij is Nederland een land dat veel goederen importeert. Ongeveer 60 cent van elke stimuleringseuro verdwijnt daarom in de zakken van exporteurs in bijvoorbeeld China.

Gevaarlijk
Overheidshulp voor het bedrijfsleven is bovendien per definitie gevaarlijk. Het helpt zwakke bedrijven en straft goede bedrijven. Krijgt een bedrijf nu geen krediet? Ga er maar vanuit dat daar een goede reden voor is.

De overheid kan nu geld pompen in verwaarloosde publieke diensten zoals het onderwijs in Amerika. Ook dat is niet zonder gevaar. De grote staatsschuld die dat oplevert, kan zorgen voor stagflatie: economische krimp die samengaat met stijgende prijzen. De overheid maakt zich simpelweg te groot en verdringt daardoor private bedrijvigheid.

Forse verliezen
Het kabinet mag dan verstandig beleid voeren, maar wat het wel doet – garant staan voor allerlei leningen – is, anders dan PvdA-minister van Financiën Wouter Bos suggereert, niet zonder gevaar. De overheid neemt risico’s over van de markt als ze garant gaat staan. Zonder twijfel melden de meest risicovolle ondernemingen zich voor de garanties (zij kunnen immers geen krediet meer krijgen). De kans is groot dat de overheid forse verliezen zal moeten incasseren op deze garanties. Laat de recessie haar werk doen.