Kurdish ▪ ده‌نگی ئه‌مه‌ریکاسه‌رچاوه‌یه‌کی باوه‌ڕپێکراوی هه‌واڵ و زانیاری

VOANews.com

09 مانگی یه‌کی 2009 

ئه‌مڕۆ له‌ VOA:

هه‌واڵه‌کان به‌ 45 زمان

Avian Flu

ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده
نه‌خۆشیه‌كانی وه‌ك ئه‌یدز، سارز، سیل، ئێبۆلا هه‌ندێكن له‌و مه‌ترسیانه‌ی كه ڕووبه‌ڕووی ته‌ندروستی گشتی ده‌بنه‌وه‌.  ئه‌م نه‌خۆشیانه‌ له‌وانه‌یه‌ به‌ شێوه‌یه‌كی خێرا بڵاوببنه‌‌وه، به‌ ڕاده‌یه‌‌كی زیاتر له جاران،  زیاتر له كاته‌كانی پێش ئه‌وه‌ی كه‌ ئامڕازی مۆدێرنی گواستنه‌وه‌ و گه‌یاندن په‌یدا ببێت.  له‌م دواییه‌شدا،  ئه‌ڤیان فلو یاخود ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ و په‌له‌وه‌ڕ په‌یدا بوو كه‌ مه‌ترسیه‌كی زۆری له‌سه‌ر مرۆڤ هه‌یه‌.

بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش، ده‌نگی ئه‌مریكا زنجیره‌ ڕاپۆرت و هه‌واڵ له‌م باره‌یه‌وه‌ ئاماده ده‌كات‌ تاوه‌كو هه‌موو لایه‌ک له دوایترین زانیارییه‌ ڕاگه‌یه‌ندراوه‌كانی نه‌خۆشی ئه‌ڤیان فلو ئاگادار بێت و هه‌موو جۆره‌ هه‌نگاوێكی پێویست بۆ تووش نه‌بوون به‌م نه‌خۆشیه‌ بدرێت، كه‌  به پێی شیكه‌ره‌وان،  ڕه‌نگه ڕۆژێك بێت ئه‌م نه‌خۆشیه‌ ببێته‌ ده‌ردێكی كوشنده‌ی بڵاو.
بۆ زانینی دوایترین هه‌واڵه‌کانی تایبه‌ت به‌ ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده به‌ زمانی ئینگلیزی و ژماره‌یه‌ک زمانی تری جیهانی، تکایه‌ کلیکی ئه‌م لینه‌که‌ سه‌ره‌کیه‌ی ده‌نگی ئه‌مریکا بکه.

http://www.voanews.com/english/avian_flu.cfm


پرسیاره‌ گشتی‌یه‌كانی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده


bulletئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ چی‌یه‌؟ 

bulletئه‌م نه‌خۆشی‌یه‌ چ مه‌ترسی‌یه‌كی له‌سه‌ر ته‌ندروستی مرۆڤ هه‌یه‌

bulletمرۆڤ به‌ چ شێوه‌یه‌ك تووشی ئه‌م ڤایرۆسه‌ ده‌بێت؟

bulletئایا مرۆڤ گۆشتی مریشك و په‌له‌وه‌ڕ بخوات؟

bulletبۆ چاكبوونه‌وه‌ له‌م نه‌خۆشی‌یه،‌ ده‌رمان هه‌یه‌؟

به‌رده‌وامی پرسیاره‌كان و وه‌ڵامه‌كان>>
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
Avian Flu Map
 
Chickens for sale in China
ده‌سه‌ڵاتدارێتی ته‌ندروسـتی له‌ به‌یجینی پایته‌ختی چین و هۆنگ کۆنگ ڕایانگه‌یاند که‌ کچێـکی ته‌مه‌ن 19 سـاڵ به‌هۆی ڤایرۆسی H5N1 ی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌وه‌ له‌ پایته‌ختی چین گیانی له‌ده‌سـتدا له‌ ڕێـگه‌ی مریشـکێـکی نه‌خۆشه‌وه‌

  • ئه‌مریکا به‌ڵێنی 320 ملیۆن دۆلاری زیاتر ده‌دات بۆ به‌گژداچوونه‌وه‌ی نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌  Audio Clip Available
  • تاقیكردنه‌وه‌كان ده‌ریخسـتووه‌ ئه‌و 13 ئه‌نده‌نوسـیـیه‌ی كه‌ گومان ده‌كرا تووشی ئه‌نفلۆنزای باڵـنده‌ بووبن نه‌یانگرتوه‌
  • زانایان كوتانێـكی نوێ دژی نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ به‌رهه‌م ده‌هێنن  Audio Clip Available
  • به‌ریتانیا ده‌ڵێت ئه‌و جۆره‌ ئه‌نفلۆنزا باڵنده‌یه‌ی له‌ وڵاته‌كه‌یان به‌دی كراوه‌ مه‌ترسی بۆ سه‌ر مرۆڤ نیـیه‌
  • كۆمپانیایه‌كی ده‌رمانسـازی چینی كوتانی دژی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ به‌رهه‌م ده‌هێنێت  Audio Clip Available
  • گه‌یشتنی مراوی بۆ ناو مه‌ره‌زه‌كانی برنج هۆیه‌كی بڵاوبوونه‌وه‌ی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌یه‌
  • له‌ ماوه‌ی كه‌متر له‌ هه‌فته‌یه‌كدا كه‌سێـكی تر له‌ ڤێـتنام به‌ ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ ده‌مرێت  Audio Clip Available
  • ژنێـكی ئه‌نده‌نوسی به‌ ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ ده‌مرێت، به‌وه‌ش ژماره‌ی قوربانیـیه‌كانی ئه‌و نه‌خۆشـیـیه‌ له‌و وڵاته‌ ده‌گاته‌ 102 كه‌س  Audio Clip Available
  • كوڕێـك له‌ ئه‌نده‌نوسـیا به‌ نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ گیانی له‌ده‌سـتدا  Audio Clip Available
  • ئیسرائیل ده‌ڵێت ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ی جۆری H5N1 له‌ كولانه‌ی باخچه‌یه‌كی منداڵاندا دۆزیوه‌ته‌وه‌
  • به‌هۆی نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای باڵـنده‌ به‌نگلادیش 20 هه‌زار مریشـك له‌ناوده‌بات  Audio Clip Available
  • ئه‌نفلۆنزای باڵـنده‌ ژنێـك له‌ ئه‌نده‌نوسـیا ده‌كوژێت  Audio Clip Available
  • كاربه‌ده‌سـتانی ته‌ندروستی نێونه‌ته‌وه‌یی ده‌گه‌نه‌ پاكسـتان تا ده‌رباره‌ی ئه‌نفلۆنزای باڵـنده‌ لـێـكۆڵینه‌وه‌ بكه‌ن
  • ئه‌و كوڕه‌ی له‌ چین به‌ ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ مرد باوكیشی تووشی ده‌بێت
  • سه‌رۆك وه‌زیری هیندسـتان داوای ته‌رخانكردنی پاره‌ی زیاتر بۆ قه‌ڵاچۆكردنی ئه‌نفلۆنزای باڵـنده‌ ده‌كات
  • هه‌زاران مراوی له‌ كۆریای باشور له‌ناوده‌برێن پاش سه‌رهه‌ڵـدانی ئه‌نفلۆنزای باڵـنده‌ له‌و وڵاته‌
  • زانایان ده‌ڵێن هێشـتا ئه‌نفلۆنزای باڵـنده‌ له‌ وڵاتانی ئاسـیا و ئه‌فریكا بڵاو ده‌بێته‌وه‌
  • ئه‌نده‌نوسیا كه‌وتنه‌وه‌ی قوربانی‌یه‌كی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ ڕاده‌گه‌یه‌نێت
  • لێکۆڵه‌ره‌وان هۆکاری کوشنده‌یی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌یان دۆزیوه‌ته‌وه‌
  • ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له نێو مراوییه‌كانی باشوری چین‌دا چه‌خت كراوه‌ته‌وه‌
  • WHO : بڵاوبوونه‌وه‌ی درمی كۆلێرا له‌ باكوری عێراق ته‌شه‌نه‌ ده‌كات
  • زانایان دڵنیا نین له‌وه‌ی باڵنده‌ كێوییه‌كان هه‌ڵگری ڤایرۆسی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ن یان نا
  • ئه‌نده‌نوسیا جه‌خت له‌ دووه‌م حاڵه‌تی قوربانی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له بالی ده‌كات 
  • WHO : ووڵاتانی ئه‌ندام له ڕێكخراوه‌كه‌یاندا له حاڵه‌تی ئاماده‌باشیدان له به‌رامبه‌ر بڵاوبونه‌وه‌ی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌
  • ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له بڵاوبونه‌وه‌دا به‌رده‌وامه‌
  • ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ له‌ چه‌ند كێـڵـگه‌یه‌كی په‌له‌وه‌ڕی ڤێتنام بڵاو ده‌بێته‌وه‌
  • حكومه‌تی ئه‌مه‌ریكا ئامۆژگاری ده‌كات كه‌ له كاتی بڵاوبونه‌وه‌ی په‌تای ئه‌نفلوه‌نزادا ده‌مامك به‌كاربهێنرێت
  • كه‌مبۆدیا و ئه‌نده‌نوسیا قوربانی نوێی نه‌خۆشی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ ڕاده‌گه‌یه‌نن
  • حكومه‌تی كوێت بڵاوبوونه‌وه‌ی نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ له‌ وڵاته‌كه‌یان ئاشـكرا ده‌كات
  • كچـێـكی میسری توشی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ ده‌بێت
  • ژنێـكی چینی توشی نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ ده‌بێت
  • ووڵاتی لاۆس گومانی ده‌ركه‌وتنی یه‌كه‌م حاڵه‌تی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ ده‌كات
  • پاکستان به‌هۆی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ باخچه‌ی ئاژه‌ڵان داده‌خات
  • رووسیا: ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له کێڵگه‌ی تری نزیک مۆسکۆ ده‌رده‌که‌وێت
  • بازاڕێـكی په‌له‌وه‌ڕ سه‌رچاوه‌ی بڵاوبوونه‌وه‌ی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌یه‌ له‌ نزیك مۆسكۆ
  • له میسر 13 هه‌مین که‌س به نه‌خۆشی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ گیان له ده‌ست ده‌دات
  • دكتۆر ئاده‌م ئاڤجكران ده‌رباره‌ی سه‌رهه‌ڵدانی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ له‌ توركیا ده‌دوێت  Audio Clip Available
  • به‌ریتانیا و هه‌نگارییا هاوشێوه‌یی جۆری ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له ووڵاته‌کانیاندا ڕاده‌گه‌یه‌نن
  • كۆریای باشور شه‌شه‌م حاڵه‌تی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ پشت ڕاست ده‌كاته‌وه‌
  • چوار ناوچه‌ی باشوری ڕۆژهه‌ڵاتی توركیا به‌هۆی نه‌خۆشی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ جودا كراونه‌ته‌وه‌
  • نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ له‌ گوندێـكی شاری باتمان له‌ توركیا سه‌ر هه‌ڵده‌دات
  • شاره‌زایانی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ هۆشداری ته‌شه‌نه‌کردنی زیاتری ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له نایجیریا ده‌ده‌ن
  • كچـێـكی ئه‌نده‌نوسی به‌ نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ ده‌مرێت
  • ژنێـكی میسری به‌ ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ ده‌مرێت
  • ئاژانسه‌كانی ن.ی خواستی لێكۆڵینه‌وه‌ له‌سه‌ر ده‌ركه‌وتنی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له ڤێتنام ده‌كه‌ن
  • ئه‌فه‌ریقا بۆ به‌گژداچوونه‌وه‌ی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ پێویستی به‌ نیو  ملیار دۆلار ده‌بێت
  • زانایان به‌رده‌وامن له‌ توێژینه‌وه‌ له‌سه‌ر ئه‌و ساوایانه‌ی له کاتی نوستن‌دا ده‌مرن
  • جیهان له ئاماده‌كردنی پلانه‌کانی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌‌دا کێشه‌یان هه‌یه‌
  • ئه‌نده‌نوسیا دوو قوربانی نوێی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ ڕاده‌گه‌یه‌نێت
  • کۆمپانیایه‌کی دروستکردنی ده‌رمان له ئه‌مریکا ده‌ڵێت تاقیکردنه‌وه سه‌ره‌تاییه‌کان ده‌ریده‌خه‌ن که کوتان له دژی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ کاریگه‌ره
  • ن. ی لێكۆڵینه‌وه‌ له‌سه‌ر چۆنێتی بڵاوبونه‌وه‌ی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له نایجیریا ده‌كه‌ن
  • WHO ده‌ڵێت هیچ به‌ڵگه‌یه‌ک نیه‌ بۆ بڵاوبونه‌وه‌ی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده له نێو مرۆڤدا
  • ووڵاته‌ یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا له ئه‌گه‌ری حاڵه‌تێكی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ ده‌كۆڵنه‌وه‌
  • ئه‌نده‌‌نوسیا حاڵه‌تێکی نوێی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده ‌ڕاده‌گه‌یه‌نێت
  • کۆمپانیایه‌کی دروستکردنی ده‌رمان دۆزینه‌وه‌ی ڤاکسینێکی ئه‌نفلوه‌نزی باڵنده‌ ڕاده‌گه‌یه‌نێت
  • ن.ی هۆشداری بڵاوبونه‌وه‌ی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ به‌ خێرایی ده‌ده‌ن
  • ڤایرۆسی ئه‌نفلۆنزای باڵنده‌ له‌ نێو ئه‌ندامانی خێزانێـكی ئه‌نده‌نوسی بڵاو ده‌بێـته‌وه‌
  • وه‌زاره‌تی كشتوكاڵی ئه‌مریكا پلانی تاقیكردنه‌وه‌ی نه‌خۆشی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌یان نیه‌
  • ووڵاتانی ئاسیا-په‌یسفك ده‌ستیان كردووه‌ به‌ تاقیكردنه‌وه‌ی پلانه‌ خۆئاماده‌كارییه‌كانی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌
  • كاربه‌ده‌ستانی ته‌ندروستی له ئه‌نده‌نوسیا جه‌خت له حاڵه‌تێكی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ ده‌كه‌ن
  • 7 ئه‌ندامی خێزانێکی ئه‌نده‌نوسی به‌ ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ گیان له ده‌ست ده‌ده‌ن
  • مه‌ترسی بڵاوبونه‌وه‌ی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له جیهاندا به‌ خێرایی پتر بووه‌‌
  • نایجیریا تاقیكردنه‌وه‌‌ له‌سه‌ر حاڵه‌ته‌ نوێیه‌كانی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ ده‌كات
  • زانایان: هیچ به‌ڵگه‌یه‌ك‌ بۆ گواستنه‌وه‌ی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌ له ئه‌فه‌ریقاوه‌ بۆ ئه‌وروپا نیه‌
  • قازێكی كێوی له چین ده‌ركه‌وتووه هه‌ڵگری ڤایرۆسی ئه‌نفلوه‌نزای باڵنده‌یه‌