ناظران حقوق بشر می گویند دولت ایران دست کم هشت فعال را از ژوئیه سال جاری بازداشت کرده است.

به گفته فاخته زمانی، مدیر انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذری، مقصود عهدی، منصور امنییان، آیدین خواجه ای، امیر مردانی، مجید ماکوئی، سجاد رادمهر، فراز زهتاب، و داریوش حاتمی، دانشجویان دانشگاه، در سلسله حملاتی در ژوئیه و اوت دستگیر شدند. هرچند هیچکدام به ارتکاب جرمی متهم نشده اند، اما ناظران حقوق بشر می گویند آنها کسانی هستند که فقط بدلیل بیان باورهایشان دستگیر شده اند، و همگی در جنبش طرفدار حقوق اقلیت آذری فعال بودند. فاخته زمانی می گوید:

***آنها خواهان حقوق فرهنگی و زبانی بیشتری هستند. از جمله حق آموزش با استفاده از زبان ترکی آذری، که به باور آنان در قانون اساسی تضمین شده است.

بر اساس ماده ۱۵ قانون اساسی، هرچند فارسی زبان رسمی است، اما افزودن بر آن ، استفاده از زبان های منطقه ای و قبیله ای در مطبوعات و رسانه ها، و نیز برای آموزش ادبیات آنها در مدارس، مجاز است.

آذری ها بزرگترین اقلیت در ایران هستند، و عقیده بر این است که بیست و پنج تا سی درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند. علیرغم سیاست دیرینه همگون سازی اجباری و تبعیضی که دولت ایران علیه گروه های قومی غیر پارسی روا می دارد، سالهای اخیر شاهد بالا رفتن آگاهی ملی آذری ها، و تا حدودی پیشرفت در مطالعه و بزرگداشت فرهنگ، زبان و تاریخی آذری، بوده است. دولت ایران با دستگیری ، بازداشت ، تهدید و دیگر شکل های نقض حقوق بشر به این تحول پاسخ داده است.

ایالات متحده از دولت ایران می خواهد به قانون اساسی خود پای بند بماند، و به اقلیت های کشور اجازه دهد از حقوقی که در ماده نوزدهم آن تضمین شده است برخوردار شوند.

این ماده صراحت دارد که : تمام مردم ایران، صرفنظر از این که به کدام گروه یا قبیله تعلق دارند، از حقوق برابر برخوردار هستند: و رنگ، نژاد، زنان و مانند آن، هیچ امتیازی برای هیچکس نیست.