|
Energy
Information Administration |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Table Posted: August 27, 2008 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Next
Update: When updated proved reserve estimates become available. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Table
Notes and Sources |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(Important
Note on Sources of Foreign Reserve Estimates) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
World Proved1 Reserves of Oil and Natural Gas, Most Recent Estimates |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Oil |
Oil |
Oil |
Natural Gas |
Natural Gas |
Natural Gas |
Natural Gas |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(Billion Barrels) |
(Billion Barrels) |
(Billion Barrels) |
(Trillion
Cubic Feet) |
(Trillion
Cubic Feet) |
(Trillion
Cubic Feet) |
(Trillion
Cubic Feet) |
|
|
|
|
|
|
|
|
Country/Region |
|
BP
Statistical Review2 |
Oil &
Gas Journal3 |
World Oil4 |
BP Statistical Review2 |
CEDIGAZ5 |
Oil &
Gas Journal3 |
World Oil4 |
|
|
|
|
|
|
|
Region |
|
Fipscd |
Year-End 2007 |
January
1, 2008 |
Year-End
2006 |
Year-End
2007 |
January
1, 2008 |
January
1, 2008 |
Year-End
2006 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
North America |
Bermuda |
BD |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
North America |
Canada (See footnotes 2-4.) |
CA |
27.664 |
178.592 |
25.591 |
57.549 |
57.563 |
58.200 |
56.800 |
|
|
|
|
|
|
|
North America |
Greenland |
GL |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
North America |
Mexico |
MX |
12.187 |
11.650 |
11.656 |
13.015 |
13.172 |
13.850 |
18.957 |
|
|
|
|
|
|
|
North America |
Saint Pierre and Miquelon |
SB |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
North America |
United States (See footnotes 2-5.) |
US |
29.444 |
20.972 |
20.972 |
211.085 |
211.085 |
211.085 |
211.085 |
|
|
|
|
|
|
|
|
North America |
r1 |
69.295 |
211.214 |
58.219 |
281.648 |
281.821 |
283.135 |
286.842 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Antarctica |
AY |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Antigua and Barbuda |
AC |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Argentina |
AR |
2.587 |
2.587 |
2.587 |
15.538 |
15.539 |
15.750 |
15.756 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Aruba |
AA |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Bahamas, The |
BF |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Barbados |
BB |
Not Separately Reported |
0.002 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.071 |
0.005 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Belize |
BH |
0 |
0.007 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Bolivia |
BL |
Not Separately Reported |
0.465 |
0.435 |
26.133 |
25.074 |
26.500 |
25.700 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Brazil |
BR |
12.624 |
12.182 |
12.267 |
12.890 |
12.890 |
12.280 |
12.286 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Cayman Islands |
CJ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Chile |
CI |
Not Separately Reported |
0.150 |
0.009 |
Not Separately Reported |
1.554 |
3.460 |
1.015 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Colombia |
CO |
1.510 |
1.506 |
1.448 |
4.414 |
3.743 |
4.342 |
6.700 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Costa Rica |
CS |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Cuba |
CU |
Not Separately Reported |
0.124 |
0.599 |
Not Separately Reported |
0.600 |
2.500 |
0.595 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Dominica |
DO |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Dominican Republic |
DR |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Ecuador |
EC |
4.269 |
4.517 |
4.933 |
Not Separately Reported |
0.283 |
0.000 |
0.340 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
El Salvador |
ES |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Falkland Islands (Islas Malvinas) |
FK |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
French Guiana |
FG |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Grenada |
GJ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Guadeloupe |
GP |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Guatemala |
GT |
Not Separately Reported |
0.083 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Guyana |
GY |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Haiti |
HA |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Honduras |
HO |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Jamaica |
JM |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Martinique |
MB |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Montserrat |
MH |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Netherlands Antilles |
NT |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Nicaragua |
NU |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Panama |
PM |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Paraguay |
PA |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Peru |
PE |
1.097 |
0.383 |
1.055 |
12.537 |
12.537 |
11.928 |
11.980 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Puerto Rico |
RQ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Saint Kitts and Nevis |
SC |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Saint Lucia |
ST |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Saint Vincent/Grenadines |
VC |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Suriname |
NS |
Not Separately Reported |
0.088 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Trinidad and Tobago |
TD |
0.794 |
0.728 |
0.601 |
16.951 |
16.951 |
18.770 |
16.740 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Turks and Caicos Islands |
TK |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Uruguay |
UY |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Venezuela |
VE |
87.035 |
87.035 |
52.945 |
181.871 |
170.854 |
166.260 |
151.050 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Virgin Islands,
U.S. |
VQ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Central & South
America |
Virgin Islands, British |
VI |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Other-Country Not Specified |
|
1.295 |
- - |
0.230 |
2.507 |
0 |
- - |
0.005 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Central & South America |
r2 |
111.211 |
109.857 |
77.107 |
272.841 |
260.095 |
261.795 |
242.167 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Albania |
AL |
Not Separately Reported |
0.199 |
0.197 |
Not Separately Reported |
0.071 |
0.030 |
0.124 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Austria |
AU |
Not Separately Reported |
0.050 |
0.077 |
Not Separately Reported |
0.706 |
0.570 |
0.812 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Belgium |
BE |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Bosnia and Herzegovina |
BK |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Bulgaria |
BU |
Not Separately Reported |
0.015 |
0.002 |
Not Separately Reported |
0.106 |
0.200 |
0.074 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Croatia |
HR |
Not Separately Reported |
0.079 |
0.082 |
Not Separately Reported |
1.024 |
1.008 |
1.009 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Cyprus |
CY |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Czech Republic |
EZ |
Not Separately Reported |
0.015 |
0.021 |
Not Separately Reported |
0.106 |
0.140 |
0.141 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Denmark |
DA |
1.113 |
1.188 |
1.158 |
4.097 |
4.097 |
2.490 |
2.933 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Faroe Islands |
FO |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Finland |
FI |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Former Czechoslovakia |
CZ |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
|
|
|
|
|
|
|
|
Former Serbia and Montenegro |
|
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Former Yugoslavia |
YO |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
France |
FR |
Not Separately Reported |
0.120 |
0.121 |
Not Separately Reported |
0.247 |
0.257 |
0.309 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Germany |
GM |
Not Separately Reported |
0.367 |
0.175 |
4.838 |
4.838 |
9.000 |
5.756 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Germany, East |
GC |
- - |
- - |
- - |
- - |
0 |
- - |
- - |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Germany, West |
GE |
- - |
- - |
- - |
- - |
0 |
- - |
- - |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Gibraltar |
GI |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Greece |
GR |
Not Separately Reported |
0.010 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.035 |
0.070 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Hungary |
HU |
Not Separately Reported |
0.020 |
0.120 |
Not Separately Reported |
3.178 |
0.286 |
2.041 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Iceland |
IC |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Ireland |
EI |
Not Separately Reported |
0 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.848 |
0.350 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Italy |
IT |
0.781 |
0.407 |
0.402 |
3.143 |
2.959 |
3.325 |
3.743 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Luxembourg |
LU |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Macedonia |
MK |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Malta |
MT |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Netherlands |
NL |
Not Separately Reported |
0.100 |
0.212 |
44.073 |
44.709 |
50.000 |
50.818 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Norway |
NO |
8.172 |
6.865 |
7.070 |
104.567 |
104.568 |
79.130 |
81.294 |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Poland |
PL |
Not Separately Reported |
0.096 |
0.271 |
3.991 |
3.461 |
5.820 |
4.898 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Portugal |
PO |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Romania |
RO |
0.478 |
0.600 |
0.478 |
22.178 |
22.178 |
2.225 |
4.485 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Serbia |
YR |
Not Separately Reported |
0.078 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
1.413 |
1.700 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Slovakia |
LO |
Not Separately Reported |
0.009 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.459 |
0.500 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Slovenia |
SI |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Spain |
SP |
Not Separately Reported |
0.150 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0 |
0.090 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Sweden |
SW |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Switzerland |
SZ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
Turkey |
TU |
Not Separately Reported |
0.300 |
0.278 |
Not Separately Reported |
0.318 |
0.300 |
0.245 |
|
|
|
|
|
|
|
Western Europe |
United Kingdom |
UK |
3.593 |
3.600 |
3.750 |
14.550 |
22.813 |
14.550 |
15.700 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Other-Country Not
Specified |
|
1.434 |
- - |
0.116 |
6.219 |
- - |
- - |
1.270 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Europe |
r3 |
15.570 |
14.268 |
14.530 |
207.654 |
218.134 |
172.041 |
175.652 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Armenia |
AM |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
5.827 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Azerbaijan |
AJ |
7.000 |
7.000 |
Not Separately Reported |
45.132 |
45.380 |
30.000 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Belarus |
BO |
Not Separately Reported |
0.198 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.100 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Estonia |
EN |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Former U.S.S.R. |
UR |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Georgia |
GG |
Not Separately Reported |
0.035 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.300 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Kazakhstan |
KZ |
39.828 |
30.000 |
Not Separately Reported |
67.203 |
67.099 |
100.000 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Kyrgyzstan |
KG |
Not Separately Reported |
0.040 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.200 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Latvia |
LG |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Lithuania |
LH |
Not Separately Reported |
0.012 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Moldova |
MD |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Russia |
RS |
79.432 |
60.000 |
74.435 |
1576.753 |
1585.644 |
1,680.000 |
1,688.755 |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Tajikistan |
TI |
Not Separately Reported |
0.012 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.200 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Turkmenistan |
TX |
0.600 |
0.600 |
Not Separately Reported |
94.216 |
94.644 |
100.000 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Ukraine |
UP |
Not Separately Reported |
0.395 |
Not Separately Reported |
36.237 |
36.374 |
39.000 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Eastern Europe &
Former U.S.S.R. |
Uzbekistan |
UZ |
0.594 |
0.594 |
Not Separately Reported |
61.603 |
61.978 |
65.000 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
|
Other-Country Not Specified |
|
0.692 |
- - |
48.925 |
3.532 |
3.320 |
- - |
447.905 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Eurasia |
r4 |
128.146 |
98.886 |
123.360 |
1,884.676 |
1,900.265 |
2,014.800 |
2,136.660 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Bahrain |
BA |
Not Separately Reported |
0.125 |
Not Separately Reported |
3.002 |
3.002 |
3.250 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Iran |
IR |
138.400 |
138.400 |
133.000 |
981.748 |
988.820 |
948.200 |
974.000 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Iraq |
IZ |
115.000 |
115.000 |
125.100 |
111.947 |
111.949 |
111.940 |
90.000 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Israel |
IS |
Not Separately Reported |
0.002 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
1.554 |
1.075 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Jordan |
JO |
Not Separately Reported |
0.001 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.177 |
0.213 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Kuwait6 |
KU |
101.500 |
104.000 |
100.110 |
63.001 |
63.002 |
56.015 |
56.200 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Lebanon |
LE |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Oman |
MU |
5.572 |
5.500 |
4.655 |
24.367 |
24.367 |
30.000 |
28.006 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Qatar |
QA |
27.436 |
15.207 |
20.400 |
904.055 |
904.064 |
905.300 |
905.450 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Saudi Arabia6 |
SA |
264.209 |
266.751 |
262.275 |
253.030 |
257.800 |
253.107 |
252.500 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Syria |
SY |
2.500 |
2.500 |
2.923 |
10.171 |
10.029 |
8.500 |
12.750 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
United Arab Emirates |
TC |
97.800 |
97.800 |
70.560 |
215.066 |
227.323 |
214.400 |
205.600 |
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
Yemen |
YM |
2.780 |
3.000 |
2.780 |
17.234 |
17.234 |
16.900 |
17.000 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Other-Country Not Specified |
|
0.128 |
- - |
0.710 |
1.730 |
- - |
- - |
13.572 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Middle East |
r5 |
755.325 |
748.286 |
722.513 |
2,585.351 |
2,609.319 |
2,548.900 |
2,555.078 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Algeria |
AG |
12.270 |
12.200 |
11.921 |
159.446 |
159.059 |
159.000 |
161.200 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Angola |
AO |
9.035 |
9.035 |
9.330 |
Not Separately Reported |
9.535 |
9.530 |
4.100 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Benin |
BN |
Not Separately Reported |
0.008 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0 |
0.040 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Botswana |
BC |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Burkina Faso |
UV |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Burundi |
BY |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Cameroon |
CM |
Not Separately Reported |
0.200 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
8.299 |
4.770 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Cape Verde |
CV |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Central African Republic |
CT |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Chad |
CD |
0.900 |
1.500 |
0 |
0 |
0 |
0.000 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Comoros |
CN |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Congo (Brazzaville) |
CF |
1.940 |
1.600 |
1.940 |
Not Separately Reported |
4.591 |
3.200 |
4.150 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Congo (Kinshasa) |
CG |
Not Separately Reported |
0.180 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0 |
0.035 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Cote d'Ivoire (IvoryCoast) |
IV |
Not Separately Reported |
0.100 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.777 |
1.000 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Djibouti |
DJ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Egypt |
EG |
4.070 |
3.700 |
3.605 |
72.854 |
72.749 |
58.500 |
67.400 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Equatorial Guinea |
EK |
1.755 |
1.100 |
1.755 |
Not Separately Reported |
3.885 |
1.300 |
3.425 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Eritrea |
ER |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Ethiopia |
ET |
Not Separately Reported |
0.0004 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.883 |
0.880 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Gabon |
GB |
1.995 |
2.000 |
1.995 |
Not Separately Reported |
1.059 |
1.000 |
1.500 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Gambia, The |
GA |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Ghana |
GH |
Not Separately Reported |
0.015 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.848 |
0.800 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Guinea |
GV |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Guinea-Bissau |
PU |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Kenya |
KE |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Lesotho |
LT |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Liberia |
LI |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Libya |
LY |
41.464 |
41.464 |
34.970 |
52.795 |
52.796 |
50.100 |
51.720 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Madagascar |
MA |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Malawi |
MI |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Mali |
ML |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Mauritania |
MR |
0 |
0.100 |
0 |
0 |
0 |
1.000 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Mauritius |
MP |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Morocco |
MO |
Not Separately Reported |
0.001 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.055 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Mozambique |
MZ |
0 |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
2.119 |
4.500 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Namibia |
WA |
0 |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
2.472 |
2.200 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Niger |
NG |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Nigeria |
NI |
36.220 |
36.220 |
37.200 |
186.991 |
186.887 |
183.990 |
184.500 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Reunion |
RE |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Rwanda |
RW |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
2.013 |
2.000 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Saint Helena |
SH |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Sao Tome and Principe |
TP |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Senegal |
SG |
0 |
0 |
0 |
0 |
0.388 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Seychelles |
SE |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Sierra Leone |
SL |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Somalia |
SO |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.212 |
0.200 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
South Africa |
SF |
Not Separately Reported |
0.015 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.318 |
- - |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Sudan |
SU |
6.615 |
5.000 |
6.615 |
Not Separately Reported |
3.037 |
3.000 |
4.000 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Swaziland |
WZ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Tanzania |
TZ |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
0.989 |
0.230 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Togo |
TO |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Tunisia |
TS |
0.596 |
0.400 |
0.596 |
Not Separately Reported |
1.236 |
2.300 |
3.426 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Uganda |
UG |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Western Sahara |
WI |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Zambia |
ZA |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
Zimbabwe |
ZI |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Other-Country Not Specified |
|
0.622 |
- - |
1.736 |
42.837 |
0.177 |
- - |
15.311 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Africa |
r6 |
117.482 |
114.838 |
111.661 |
514.923 |
514.328 |
489.630 |
500.731 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Afghanistan |
AF |
0 |
0 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
3.532 |
1.750 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
American Samoa |
AQ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Australia |
AS |
4.158 |
1.500 |
4.256 |
88.640 |
88.641 |
30.000 |
153.000 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Bangladesh |
BG |
Not Separately Reported |
0.028 |
Not Separately Reported |
13.773 |
13.208 |
5.000 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Bhutan |
BT |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Brunei |
BX |
1.200 |
1.100 |
1.200 |
12.113 |
12.113 |
13.800 |
11.461 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Burma (Myanmar) |
BM |
Not Separately Reported |
0.050 |
0.197 |
21.189 |
21.189 |
10.000 |
16.000 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Cambodia |
CB |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
China |
CH |
15.493 |
16.000 |
16.256 |
66.542 |
92.878 |
80.000 |
60.920 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Cook Islands |
CW |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Fiji |
FJ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
French Polynesia |
FP |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Guam |
GQ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Hawaiian Trade Zone |
HQ |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Hong Kong |
HK |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
India |
IN |
5.459 |
5.625 |
3.812 |
37.257 |
37.257 |
37.960 |
27.175 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Indonesia |
ID |
4.370 |
4.370 |
4.840 |
105.944 |
105.945 |
93.900 |
93.020 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Japan |
JA |
Not Separately Reported |
0.044 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
1.342 |
0.738 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Kiribati |
KR |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Korea, North |
KN |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Korea, South |
KS |
0 |
0 |
0 |
0 |
0.106 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Laos |
LA |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Macau |
MC |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Malaysia |
MY |
5.357 |
4.000 |
2.840 |
87.404 |
83.520 |
83.000 |
60.000 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Maldives |
MV |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Mongolia |
MG |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Nauru |
NR |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Nepal |
NP |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
New Caledonia |
NC |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
New Zealand |
NZ |
Not Separately Reported |
0.055 |
0.097 |
Not Separately Reported |
1.978 |
1.048 |
1.842 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Niue |
NE |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Pakistan |
PK |
Not Separately Reported |
0.289 |
0.312 |
30.017 |
30.018 |
28.000 |
30.500 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Papua New Guinea |
PP |
Not Separately Reported |
0.088 |
0.199 |
15.362 |
15.362 |
8.000 |
13.700 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Philippines |
RP |
Not Separately Reported |
0.139 |
0.114 |
Not Separately Reported |
3.284 |
3.480 |
1.759 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Samoa |
WS |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Singapore |
SN |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Solomon Islands |
BP |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Sri Lanka |
CE |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Taiwan |
TW |
Not Separately Reported |
0.002 |
Not Separately Reported |
Not Separately Reported |
2.472 |
0.220 |
Not Separately Reported |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Thailand |
TH |
0.461 |
0.460 |
0.460 |
11.654 |
11.195 |
11.697 |
11.696 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Timor-Leste (East Timor) |
TT |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Tonga |
TN |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
U.S. Pacific Islands |
IQ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Vanuatu |
NH |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Vietnam |
VM |
3.410 |
0.600 |
1.275 |
7.769 |
7.769 |
6.800 |
8.250 |
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
Wake Island |
WQ |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Other-Country Not Specified |
|
0.939 |
- - |
0.108 |
13.024 |
0 |
- - |
8.596 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Asia & Oceania |
r7 |
40.847 |
34.350 |
35.965 |
510.687 |
531.809 |
415.393 |
497.920 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
World Total |
ww |
1,237.876 |
1,331.698 |
1,143.355 |
6,257.780 |
6,315.770 |
6,185.694 |
6,395.050 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 Proved
reserves are estimated quantities that analysis of geologic and engineering
data demonstrates with reasonable certainty are recoverable |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
under existing economic and operating
conditions. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 BP p.l.c.,
BP Statistical Review of World Energy June
2008, except United States. Oil includes crude oil, gas condensate, and
natural gas liquids. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
United
States oil data, including both crude oil and natural gas liquids, and United
States natural gas data are from the Energy Information |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Administration, U.S.
Crude Oil, Natural Gas, and Natural Gas Liquids Reserves, 2006 Annual Report, DOE/EIA-0216(2007) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(November
2007). BP notes that for oil its
"Canadian proved reserves include an official estimate of 21.0 billion
barrels for oil sands 'under |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
active
development'." BP does not
include but separately reports an additional 152.2 billion barrels of
Canadian oil sands defined as |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"'remaining
established reserves', less reserves 'under active development'." BP says of its data sources for oil
reserves that "the estimates |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
in this table have been compiled using a
combination of primary official sources, third-party data from the OPEC
Secretariat, World Oil, Oil & Gas Journal |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
and
an independent estimate of Russian reserves based on information in the public
domain." Likewise for natural gas
reserves, BP states that |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"the
estimates in this table have been compiled using a combination of primary
official sources and third-party data from Cedigaz." |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 PennWell
Corporation, Oil & Gas Journal, Vol. 105.48 (December 24, 2007), except United
States. Oil includes crude oil and
condensate. Data for the United |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
States are from the Energy Information
Administration, U.S. Crude Oil, Natural Gas, and
Natural Gas Liquids Reserves, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2006 Annual Report,
DOE/EIA-0216(2007) (November 2007). Oil & Gas Journal's oil
reserve estimate for Canada includes |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.392
billion barrels of conventional crude oil and condensate reserves and 173.2
billion barrels of oil sands reserves. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 Gulf
Publishing Company, World Oil, Vol. 228, No.9 (September 2007), except United
States. Oil includes crude oil and
condensate but excludes |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
natural gas liquids. Data for the United States are from the
Energy Information Administration, U.S. Crude Oil,
Natural Gas, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
and Natural Gas Liquids Reserves, 2006 Annual
Report, DOE/EIA-0216(2007) (November 2007). World Oil states that its |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Canadian oil reserves estimate "includes
reserves that are recoverable with current technology and under present
economic conditions." It includes |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20.665
billion barrels of oil sands and bitumen.
It excludes another 153 billion barrels of oil sands and bitumen
claimed by Canadian authorities. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 Centre
International d'Information sur le Gaz Naturel et tous Hydrocarbures Gazeux
(CEDIGAZ), Natural Gas in the World, End of
July 2008 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(Electronic
Database), except United States. Data converted from cubic meters to cubic
feet at 35.315 cubic feet per cubic meter.
United |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
States data are from the Energy Information
Administration, U.S. Crude Oil, Natural Gas, and
Natural Gas Liquids Reserves, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2006 Annual Report,
DOE/EIA-0216(2007) (November 2007). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 Includes
one-half of the reserves in the Neutral Zone, if separately reported. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- - = Not applicable. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|