Höôùng daãn cho ngöôøi ñi
du lòch nöôùc ngoaøi
Quyù vò saép du haønh ra nöôùc
ngoaøi ö? Neáu theá thì quyù vò neân
suy nghó kyõ veà nhöõng moùn
haøng kyû nieäm maø quyù vò muoán
mua.
Quyù vò seõ thaáy coù nhieàu
loaïi ñoäng vaät hoang daõ hay saûn
phaåm thöïc vaät ñöôïc
baøy baùn ôû moïi nôi treân
theá giôùi. Laø moät ngöôøi
du haønh quoác teá, quyù vò coù theå hoã trôï cho
coâng cuoäc baûo toàn ñoäng vaät
hoang daõ vaø thöïc vaät treân
khaép theá giôùi baèng caùch
neâu caâu hoûi vaø tìm hieåu
caùc söï kieän tröôùc khi
mua baát cöù saûn phaåm ñoäng
vaät hoang daõ hay thöïc vaät naøo.
Vieäc quyù vò thaáy moät moùn
haøng ñöôïc baøy baùn
khoâng coù nghóa laø moùn haøng ñoù coù theå
ñöôïc nhaäp khaåu vaøo Hoa Kyø moät
caùch hôïp phaùp. Moät soá nhöõng
saûn phaåm naøy coù theå
ñöôïc saûn xuaát töø nhöõng
loaïi ñoäng vaät hay thöïc vaät ñöôïc
thuû
ñaéc moät caùch baát hôïp phaùp
vaø khoâng ñöôïc pheùp xuaát
khaåu hay nhaäp khaåu. Caùc saûn phaåm khaùc
coù theå phaûi caàn coù giaáy pheùp
tröôùc khi quyù vò
ñöôïc mang chuùng veà Hoa Kyø. Baèng
caùch choïn löïa caùc moùn haøng caên
cöù vaøo söï hieåu bieát ñaày ñuû caùc
thoâng tin caàn thieát, quyù vò coù theå traùnh ñöôïc
vieäc bò maát moùn haøng kyû nieäm ñaõ mua
hay phaûi noäp phaït.
Haàu heát moïi quoác gia ñeàu
baûo veä caùc loaïi ñoäng vaät
vaø thöïc vaät nguyeân saûn cuûa ñaát
nöôùc mình theo caùc luaät leä quoác
gia vaø thoâng qua Coâng öôùc
veà vieäc buoân baùn quoác teá caùc
loaïi ñoäng vaät vaø thöïc
vaät hoang daõ coù nguy cô tuyeät chuûng
(Convention on International Trade in Endangered Species of Wild
Fauna and Flora—CITES). Ñöôïc treân
160 nöôùc, keå caû Hoa Kyø,
kyù teân, hieäp öôùc naøy
uûng hoä vieäc buoân baùn laâu
daøi caùc loaïi ñoäng vaät hoang
daõ vaø thöïc vaät ñoàng
thôøi baûo veä caùc chuûng loaïi
bò
ñe doïa tuyeät chuûng.
Ngoaøi caùc thoûa thuaän quoác teá,
luaät phaùp Hoa Kyø quy ñònh nhöõng
bieän phaùp baûo veä chaët cheõ hôn
nöõa cho caùc ñoäng vaät nhö caùc
loaøi sinh vaät bieån coù vuù, loaøi
voi, vaø caùc gioáng chim röøng.
Neáu nöôùc maø quyù vò
ñeán thaêm caám baùn hay xuaát khaåu
moät chuûng loaïi naøo ñoù, thì quyù vò khoâng
theå nhaäp khaåu chuûng loaïi ñoù vaøo
Hoa Kyø moät caùch hôïp phaùp.
Nhöõng ñieàu quyù vò caàn
bieát
Tröôùc khi ñi mua saém ôû nöôùc
ngoaøi, quyù vò neân bieát chaéc
laø nöôùc quyù vò saép ñi
thaêm cho pheùp xuaát khaåu caùc
chuûng loaïi ñoäng vaät vaø thöïc
vaät nguyeân saûn cuûa nöôùc ñoù hay
caùc loaøi ñoäng vaät hoang daõ hay
thöïc vaät khaùc maø quyù vò mua
hay thuû
ñaéc ôû
ñoù. Hieän nay coù nhieàu quoác gia caám
buoân baùn caùc loaøi ñoäng vaät
hoang daõ vaø thöïc vaät, hay ñoøi
phaûi coù giaáy pheùp môùi ñöôïc
buoân baùn caùc thöù naøy.
Quyù vò caàn nhôù raèng
caùc luaät leä vaø hieäp öôùc
veà vieäc baûo veä taøi nguyeân
khoâng nhöõng chæ baûo veä caùc ñoäng
vaät vaø thöïc vaät, maø coøn
baûo veä caû maãu ñoäng vaät
hay thöïc vaät ñöôïc chuaån
bò
ñeå chöng baøy, thöïc phaåm, caùc
boä phaän, vaø caùc saûn phaåm ñöôïc
laøm baèng hay ñöôïc trang hoaøng
vôùi loâng thuù, da thuù, loâng chim,
vaûy, voû loøa giaùp xaùc, gaïc, söøng,
raêng, moùng, hay xöông thuù vaät.
Khi quyù vò trôû veà Hoa Kyø,
quyù vò phaûi khai baùo taát caû caùc
doäng vaät hoang daõ, caùc saûn phaåm ñöôïc
cheá bieán töø caùc ñoäng
vaät hoang daõ, vaø thöïc vaät.
Coù theå quyù vò phaûi coù giaáy
pheùp môùi mang ñöôïc
moät vaøi moùn haøng naøy vaøo
Hoa Kyø. Coøn caùc moùn khaùc
thì luoân luoân bò caám nhaäp
khaåu.
Nhöõng höôùng daãn döôùi ñaây ñöôïc
aùp duïng cho caùc moùn haøng thuoäc
loaïi ñoäng vaät hoang daõ maø quyù vò mang
theo ngöôøi hay mang veà trong haønh
lyù kyù göûi ñeå duøng
rieâng cho quyù vò. Caùc luaät leä nghieâm
caám gaét gao hôn coù theå
ñöôïc aùp duïng neáu quyù vò göûi
caùc moùn haøng mua saém ñoù veà Hoa
Kyø qua ñöôøng böu ñieän hay
qua caùc coâng ty vaän chuyeån.
Ñoài moài: Taát caû moïi
loaïi ñoài moài ñeàu coù nguy
cô tuyeät chuûng vaø vieäc buoân
baùn quoác teá caùc saûn phaåm ñoài
moài ñeàu bò caám. Quyù vò neân
traùnh mua caùc ñoà nöõ trang
hay nhöõng ñoà vaät hieám laøm
baèng ñoài moài. Quyù vò
ñöøng neân mua thòt ñoài moài,
canh ñoài moài, tröùng ñoài moài,
cuõng nhö caùc loaïi kem thoa maët, mai, da, daøy
cao coå, xaùch tay, vaø caùc haøng hoùa
khaùc laøm baèng da ñoài moài.
Ngaø: Noùi chung thì Hoa Kyø caám
nhaäp khaåu ngaø voi. Quyù vò chôù mang
veà caùc loaïi ngaø voi chöa cheá bieán
hay ngaø voi döôùi daïng nöõ trang, ñoà chaïm
khaéc, hay nhöõng töôïng nhoû laøm
baèng ngaø voi chaâu Phi hoaëc chaâu
AÙ. Quyù vò neân traùnh mua caùc
loaïi raêng hay nanh chöa cheá bieán
hay ñaõ
ñöôïc chaïm troå cuûa caù voi,
haûi maõ, kyø laân bieån, vaø haûi
caåu.
Loâng thuù: Haàu heát
caùc ñoäng vaät hoang daõ thuoäc
hoï meøo cuûa theá giôùi, keå caû hoå vaø caùc
loaøi da coù
ñoám nhö baùo ñoám ñen Myõ,
baùo hoa mai, gaám Myõ, meøo vaèn röøng
Myõ, vaø meøo baùo, ñeàu ñöôïc
baûo veä. Quyù vò khoâng ñöôïc
nhaäp khaåu da hay caùc moùn haøng laøm
baèng loâng hay vieàn baèng loâng cuûa
caùc gioáng vaät naøy. Loâng haûi caåu,
gaáu traéng, vaø raùi caù bieån cuõng
bò caám.
Ñoäng vaät linh tröôûng: Quyù vì
ñöøng neân mua moät con khæ hay haéc
tinh tinh coøn soáng ôû nöôùc ngoaøi ñeå laøm
vaät nuoâi kieång. Haàu heát caùc loaøi ñoäng
vaät linh tröôûng ñeàu ñöôïc
baûo veä, vì theá quyù vò cuõng
neân traùnh mua nhöõng ñoà vaâät
hieám, loâng thuù, hay thòt laáy töø nhöõng
con vaät naøy.
Len laøm baèng loâng caùc ñoäng
vaät hoang daõ: Quyù vò neân
traùnh mua haøng shahtoosh, moät loaïi
vaûi heát söùc mòn laøm
baèng loâng loaøi sôn döông
Taây Taïng. Quyù vò coù theå nhaäp
khaåu vaøo Hoa Kyø quaàn aùo
laøm baèng loâng con vicuna (moät ñoäng
vaät coù vuù
ôû Nam Myõ gioáng nhö con laïc ñaø khoâng
böôùu) neáu coù giaáy pheùp caáp
bôûi nöôùc nôi quyù vò mua
moùn haøng ñoù. Nhaõn treân moùn
haøng phaûi coù mang bieåu töôïng cuûa
Coâng Öôùc Vicuna vaø ghi roõ xuaát
xöù cuûa loaïi haøng len naøy.
Chim choùc: Trong haàu heát
moïi tröôøng hôïp, quyù vò khoâng ñöôïc
pheùp mua moät con chim röøng (nhö veït
chaâu Myõ, veït macao, veït maøu, hay
chim hoï seõ) ôû moät nöôùc
khaùc vaø mang noù veà Hoa Kyø vôùi
quyù vò. Quyù vò neân tìm
hieåu veà nhöõng luaät leä veà giaáy
pheùp tröôùc khi du haønh ra nöôùc
ngoaøi maø muoán mang theo moät con chim
nuoâi kieång quyù vò
ñaõ coù saün.
Loâng chim vaø caùc boä phaän
cuûa chim: Hoa Kyø caám nhaäp
khaåu loâng chim vaø boä phaän cuûa
haàu heát caùc loaïi chim röøng
maø khoâng coù giaáy pheùp.
Leänh caám naøy cuõng bao goàm
caû caùc con chim ñöôïc chuaån
bò
ñeå chöng baøy vaø toå chim.
Loaøi boø saùt vaø da loaøi
boø saùt: Moät soá loaøi
boø saùt ñaõ trôû thaønh
nhöõng vaät nuoâi kieång, trong khi
caùc loaøi boø saùt khaùc cung
caáp da ñeå
ñoùng giaøy deùp, ví
ñöïng tieàn, xaùch tay, vaø daây ñeo ñoàng
hoà. Nhieàu nhaø saûn xuaát söû duïng
da cuûa cuûa caùc loaøi boø saùt coù theå saên
baét ñöôïc laâu daøi. Nhöng moät
vaøi loaøi raén, ruøa, ba ba, caù saáu,
vaø thaèn laèn ñöôïc phaùp
luaät baûo veä vaø coù theå bò haïn
cheá mua baùn. Quyù vò neân tìm hieåu
luaät leä cuûa Hoa Kyø vaø nöôùc
sôû taïi tröôùc khi mua caùc loaøi
vaät boø saùt hay caùc saûn phaåm cheá bieán
töø loaøi boø saùt ôû nöôùc
ngoaøi, hay mang theo caùc moùn haøng naøy
khi quyù vò du haønh beân ngoaøi Hoa Kyø.
Caù vaø loaøi giaùp xaùc: Quyù vò chôù neân
mua loaøi caù arowana chaâu AÙ
ñeå nuoâi trong boàn caù cuûa quyù vò.
Thöôøng thöôøng quyù vò
ñöôïc pheùp mang vaøo Hoa Kyø nhöõng
con caù baét ñöôïc trong caùc chuyeán ñaùnh
caù coù tính caùch theå thao hay nhöõng
con caù
ñöôïc nhoài ñeå chöng baøy.
Vieäc nhaäp khaåu thòt caù hoài hun khoùi
hay tröùng caù hoài khoâng coù gì trôû ngaïi,
nhöng quyù vò phaûi xin giaáy pheùp neáu
muoán mang thòt caù taàm vaøo Hoa Kyø.
Quyù vò neân tìm hieåu luaät leä cuûa
nöôùc sôû taïi cuõng nhö caùc
haïn cheá veà nhaäp khaåu coù theå coù cuûa
Hoa Kyø tröôùc khi leân ñöôøng
ra nöôùc ngoaøi mang theo thòt oác tuø vaø lôùn
vaø trai khoång loà.
Tröùng caù muoái: Loaøi
caù taàm treân theá giôùi
ngaøy caøng coù nhieàu nguy cô bò tuyeät
chuûng, vaø giôø
ñaây vieäc buoân baùn tröùng caù muoái
döôïc quy ñònh bôûi caùc bieän
phaùp kieåm soaùt toaøn caàu. Neáu khoâng
coù giaáp pheùp, moãi ngöôøi chæ coù theå mang
vaøo Hoa Kyø toái ña laø 250 gram (khoaûng
8 ounce röôõi) moùn cao löông myõ vò naøy
trong moät chuyeán ñi.
San hoâ vaø voû soø oác: Nhieàu
quoác gia haïn cheá vieäc söu taäp,
baùn vaø xuaát khaåu san hoâ soáng
vaø caùc saûn phaåm cheá bieán
töø san hoâ. Quyù vò neân hoûi
yù kieán nhaø caàm quyeàn ñòa
phöông tröôùc khi mua caùc vaät
kyû nieäm, ñoà nöõ trang, hay
vaät trang trí boàn caù laøm baèng
san hoâ. Quyù vò cuõng neân thaän
troïng nhö theá neáu quyù vò thaáy
thích caùc loaïi voû oác tuø vaø lôùn,
voû trai khoång loà, hay caùc loaïi
voû soø oác khaùc. Quyù vò neân
tìm hieåu luaät leä cuûa nöôùc
sôû taïi tröôùc khi ñi
saên tìm voû soø oác treân
bôø bieån hay xuaát khaåu nhöõng
vaät hieám quyù maø quyù vò tìm ñöôïc
giöõa hai ñôït thuûy trieàu
leân xuoáng. Nhöõng haïn cheá veà nhaäp
khaåu cuõng coù theå
ñöôïc aùp duïng (ví duï, caùc
loaïi voø oác tuø vaø lôùn xuaát
phaùt töø moät soá nöôùc thuoäc
vuøng Caribeâ khoâng ñöôïc nhaäp
khaåu vaøo Hoa Kyø).
Döôïc phaåm truyeàn thoáng
AÙ chaâu: Quyù vò neân
xem kyõ caùc nhaõn hieäu. Quyù vò chôù mang
veà Hoa Kyø nhöõng saûn phaåm
coù ghi laø coù duøng hoã,
teâ giaùc, baùo, linh döông, höôu
xaï laøm chaát lieäu baøo cheá.
Quyù vò
ñöôïc pheùp maïng moät löôïng
nhoû nhaân saâm Myõ maø quyù vò
ñaõ mua ôû nöôùc ngoaøi ñeå duøng
rieâng cho quyù vò, nhöng quyù vò coù theå phaûi
caàn coù giaáy pheùp môùi mang ñöôïc
caùc cuû nhaân saâm nguyeân veïn hay ñaõ
ñöôïc xaét laùt töø Hoa Kyø
ñeán moät moät nöôùc khaùc.
Ñoäng vaät hoang daõ coù haïi: Hoa
Kyø caám nhaäp khaåu moät soá loaøi
vaät naøo ñoù bò xem laø coù haïi
(keå caû caù chuoái, caù treâ
ñi boä, cua bao tay, raén naâu leo caây, vaø thuù coù tuùi ñuoâi
baøn chaûi) bôûi vì caùc loaøi
vaät naøy sinh saûn quaù nhanh, giaønh heát ñaát
soáng cuûa caùc loaøi vaät nguyeân saûn,
hoaëc laøm haïi moâi tröôøng). Caùc
loaøi vaät khaùc ñöôïc baùn
laøm vaät nuoâi kieång, nhö taát caû caùc
con vaät thuoäc loaøi gaëm nhaám vaø nhím
chaâu Phi, khoâng ñöôïc pheùp nhaäp
khaåu Hoa Kyø vì chuùng mang nhöõng maàm
beänh coù theå truyeàn sang cho ngöôøi
hay caùc loaøi vaät khaùc.
Caây coái: Moät vaøi loaïi
caây naøo ñoù—ñaëc bieät
laø caùc loaøi phong lan, xöông roàng,
vaø caây tuùc—coù theå phaûi
coù giaáy pheùp môùi ñöôïc
mang vaøo Hoa Kyø. Quyù vò cuõng
neân hoûi caùc vieân chöùc cuûa
Boä Noâng nghieäp Hoa Kyø tröôùc
khi nhaäp khaåu baát cöù loaïi
caây coái naøo. Moät vaøi loaøi
thöïc vaät bò caám vì chuùng
lan traøn quaù nhanh; taát caû moïi
loaïi caây coái nhaäp khaåu vaøo
Hoa Kyø phaûi khoâng coù saâu boï,
khoâng coù dính ñaát ñai,
vaø khoâng coù beänh taät.
Nhöõng vaán ñeà khaùc
coù theå coù: Tính chaát
hôïp phaùp cuûa moät ñoà vaät
kyû nieäm thuoäc loaïi ñoäng
vaät hoang daõ hay thöïc vaät coù theå tuøy
thuoäc vaøo caû chuûng loaïi laãn
quoác gia nôi quyù vò mua ñoà vaät ñoù.
Ví duï nhö nhöõng saûn phaåm
laøm baèng da cuûa con teâ teâ (moät
con thuù aên kieán ôû chaâu
AÙ), caù saáu Myõ, vaø caùc
loaøi caù saáu khaùc; vaø caùc
loaïi böôm böôùm, böôùm ñeâm,
vaø coân truøng ñöôïc
chuaån bò
ñeå chöng baøy. Neáu quyù vò mang
vaøo Hoa Kyø moät con chim hay baát cöù moät
con vaät coøn soáng naøo khaùc, caùc
thöïc phaåm cheá bieán töø
ñoäng vaät hoang daõ, hay caây coái coøn
soáng, quyù vò phaûi lieân heä vôùi
caùc vieân chöùc Boä Noâng nghieäp Hoa
Kyø tröôùc khi trôû veà Hoa Kyø.
Noùi chung, caùc luaät leä vaø quy ñònh
cuûa Hoa Kyø caám nhaäp khaåu thòt röøng,
baát keå laø thòt cuûa gioáng vaät
naøo.
Neáu quyù vò coù thaéc maéc
veà vieäc mua caùc saûn phaåm coù lieân
heä
ñeán ñoäng vaät hoang daõ tröôùc
khi du haønh, quyù vò neân hoûi yù kieán
moät vaên phoøng thanh tra veà
ñoäng vaät hoang daõ thuoäc Cô quan quaûn
trò caù vaø
ñoäng vaät hoang daõ cuûa Hoa Kyø (U.S.
Fish & Wildlife Service). Khi ñang ôû nöôùc
ngoaøi, quyù vò neân tieáp xuùc vôùi
caùc cô quan baûo veä taøi nguyeân ñòa
phöông vaø/hoaëc Thaåm quyeàn Quaûn
lyù Coâng öôùc veà vieäc buoân
baùn quoác teá caùc loaïi ñoäng
vaät vaø thöïc vaät hoang daõ coù nguy
cô tuyeät chuûng (CITES) ôû nöôùc
sôû taïi. Muoán coù thoâng tin veà vieäc
xin giaáy pheùp, quyù vò haõy ñeán
thaêm trang web veà giaáy pheùp cuûa Cô quan
quaûn trò caù vaø
ñoäng vaät hoang daõ cuûa Hoa Kyø.
|