စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ စီးပြားေရးသမားမ်ား
ေအာက္တုိဘာ ၀၈၊ ၂၀၀၈ - ျမန္မာႏုိင္ငံ စစ္အစုိးရ လက္ေအာက္မွာ ေအာင္ျမင္ႀကီးပြားေနတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြဟာ တုိင္းျပည္အတြက္ အေပါင္းလကၡဏာ မဟုတ္ပဲ စစ္အစုိးရ နဲ႔ သူတုိ႔လူနည္းစု ေကာင္းစားေရးကုိသာ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အေၾကာင္း ဧရာ၀တီမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ ဦးေအာင္ေဇာ္ ၏ ေဆာင္းပါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦးေအာင္ေဇာ္ နဲ႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာ ေဆြးေႏြးခ်က္ကုိ တင္ျပထားပါတယ္။
ျပန္လည္တက္ႂကြလာမည့္ အန္အယ္လ္ဒီ?
ေအာက္တုိဘာ ၁၊ ၂၀၀၈ - မၾကာခင္ေသးခင္က စစ္အစုိးရ အက်ဥ္းေထာင္မွ ျပန္လည္လႊတ္ေျမာက္လာတဲ့ သတင္းစာဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္၊ ဦးခင္ေမာင္ေဆြ နဲ႔ ေဒါက္တာသန္းၿငိမ္း တုိ႔ကုိ သူတုိ႔မိခင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ (CEC) အျဖစ္ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဦး၀င္းတင္တုိ႔ကလည္း ကမ္းလွမ္းခ်က္ကုိ လက္ခံၿပီး မၾကာခင္ ပါတီတာ၀န္မ်ားကုိ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္သြားဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ဦး၀င္းတင္တုိ႔ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္တဲ့အခါ အန္အယ္လ္ဒီ အလုပ္ပုိျဖစ္ တက္ႂကြလာမလား ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ၊ ဦး၀င္းမင္း တုိ႔နဲ႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာ ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါတယ္။
ဦး၀င္းတင္ နဲ႔ မလႊတ္ေျမာက္ေသးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသမားမ်ား
စက္တဘၤာ ၂၄၊ ၂၀၀၈ - ၀ါရင့္သတင္းစာဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္ နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားတခ်ဳိ ႔ လႊတ္ေျမာက္လာခဲ့ပါၿပီ။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားတခ်ဳိ ႔ လႊတ္ေျမာက္လာခဲ့ေပမဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ မလႊတ္ေသးတဲ့အေပၚ ႏုိင္ငံတကာ လႊတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသားအဖြဲ႔ႀကီး၏ တုန္႔ျပန္ေတာင္းဆုိခ်က္ နဲ႔ ဦး၀င္းတင္ကုိ ေထာင္ထဲမွာ ေလးႀကိမ္သြားေရာက္ ေတြ႔ဆုံခဲ့တဲ့ ကုလသမၼဂ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ေဟာင္း ပါေမာကၡ ေပၚလုိ ဆာဂ်ီရုိ ပီနဲရုိး၊ ျမန္မာ့သတင္းသမၼဂ ဥကၠဌ ဦးေမာင္ေမာင္ျမင့္၊ နယ္စည္းမထား သတင္းစာဆရာမ်ားအဖြဲ႔ (Reporters Without Borders) နဲ႔ ကမာၻ႔သတင္းစာမ်ားအသင္း (World Association of Newspapers) တုိ႔၏ ေၾကျငာခ်က္၊ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကုိ ဦးေက်ာ္ဇံသာ က စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အာဏာခြဲေ၀မႈ မလုပ္ႏုိင္တာလဲ?
စက္တဘၤာ ၁၇၊ ၂၀၀၈ - ကမာၻ႔ႏုိင္ငံတခ်ဳိ ႔မွာ ယေန႔ ႏုိင္ငံေရး ပဋိပကၡျပႆနာမ်ားကုိ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး ေစ့စပ္ညိႏိႈ္င္းေျဖရွင္းေနၾကပါတယ္။ အာဖရိကတုိက္ ကင္ညာ (Kenya) နဲ႔ ဇင္ဘာေဘြ (Zimbabwe) ႏုိင္ငံမ်ားမွာ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးကာ အာဏာခြဲေ၀ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ သေဘာတူ ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ ႏုိင္ငံေရး ေျဖရွင္းမႈ ဘာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္မွာ မျဖစ္ေသးတာလဲ ဆုိတာကုိ ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ ေရာ္ဘတ္ေတလ္လာ (Prof. Robert Taylor, UK) အား ဦးေက်ာ္ဇံသာ က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း တင္ျပထားပါတယ္။
ပါေမာကၡ ေဒဗစ္စတုိင္ဘတ္ ရဲ ႔ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသုံးသပ္ခ်က္
စက္တဘၤာ ၁၀၊ ၂၀၀၈ - ကုလအထူးကုိယ္စားလွယ္ ျမန္မာျပည္ခရီး မေအာင္ျမင္ အရႈံးေပၚဆုိတဲ့ ေ၀ဖန္ေျပာဆုိခ်က္၊ ဂမ္ဘာရီ ခရီးစဥ္၊ ကုလသမဂၢရဲ ႔ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား၊ စစ္အာဏာရွင္အစုိးရ နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔၏ တုန္႔ျပန္မႈမ်ား၊ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ စတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႔ေတာ္ရွိ ေဂ်ာ့ရွ္ေတာင္ တကၠသုိလ္ (Georgetown University) အာရွေလ့လာေရးဌာန (Asian Studies) ဒါရုိက္တာ ပါေမာကၡ ေဒဗစ္ စတုိင္ဘတ္ (David Steinberg) အား ဦးေက်ာ္ဇံသာ က ေမးျမန္းေဆြးေႏြး တင္ျပထားပါတယ္။
ထုိင္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံေရးပဋိပကၡ ေျဖရွင္းမႈ ကြာျခားပုံ
စက္တဘၤာ ၀၃၊ ၂၀၀၈ - ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး မၿငိမ္မသက္မႈ တေက်ာ့ျပန္ ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ သမုိင္းတေလွ်ာက္ ႏုိင္ငံေရး လႈိင္းတပုိး ထခဲ့ေပါင္း မ်ားခဲ့ေပမဲ့ ျပည္သူေတြရဲ ႔ လူေနမႈဘ၀ကုိ ထိခုိက္မႈ မရွိခဲ့ပါ။ ႏုိင္ငံေရး ပဋိပကၡမ်ားအျပင္ တျခားျပႆနာ မ်ားျဖစ္တဲ့ သဘာ၀ေဘးဒဏ္၊ ေတာင္ပုိင္း အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ေငြေၾကးမတည္ၿငိမ္မႈမ်ား ရွိခဲ့ေပမဲ့ ေျခလွမ္းမပ်က္ ဆက္လွ်က္ ခ်ီတက္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ႏုိင္ငံေရးမတည္မၿငိမ္၊ စစ္အာဏာထိန္းခ်ဳပ္ အၾကမ္းဖက္မႈေအာက္က မလႊတ္ႏုိင္ ျဖစ္ေနဆဲပါ။ ျမန္မာ နဲ႔ ထုိင္း ဘယ္လုိ ကြာျခားမႈေတြ ရွိေနပါသလဲ။ ဒီကြဲျပားမႈ၊ မတူညီမႈမ်ားကုိ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားေနသူမ်ားျဖစ္တဲ့ ဦးစုိးေအာင္၊ ဦး၀င္းမင္း တုိ႔နဲ႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာ ေဆြးေႏြး တင္ျပထားပါတယ္။
ကုလအထူးကုိယ္စလွယ္ ျမန္မာျပည္ခရီး
ၾသဂုတ္ ၂၇၊ ၂၀၀၈ - ကုလအထူးကုိယ္စလွယ္ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်မႈမ်ား ရွိေနပါတယ္။ ေ၀ဖန္မႈမ်ားထဲမွ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကေတာ့ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ ရဲ ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားက တာ၀န္မဲ့ မဆင္မျခင္ မဆုိင္ရာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ပါတီေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးဥာဏ္၀င္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပ ေျပာဆုိပါတယ္။ တဖက္မွာေတာ့ EU-Burma ရုံး တာ၀န္ခံ ဦးဟန္ေယာင္ေ၀ က မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ ကုိ အျပစ္တင္မဲ့အစား နအဖ စစ္အစုိးရ ရဲ ႔ မမွန္မကန္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကုိ အျပစ္တင္ရန္၊ ကုလရဲ ႔ အေျဖရွာလုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားကုိ နားလည္ေပးၿပီး အျပစ္တင္တာမွားေၾကာင္း သုံးသပ္ထားခ်က္မ်ားကုိ ဦးေက်ာ္ဇံသာ က တင္ျပထားပါတယ္။