د اروپا ساېنسپوهانو نن د چارشنبى په ورځ
ېو لړ داسى عالې تجربى پېل کړېدى چې دوى واېې ددې نړې په برخه کې ډېرو پوښتنو ته
ځواب وېلى شى.
ساېنسپوهانو د داټوم ثانوې
ذرې چې پروټونز نومېږى الوزولى دي. دا کار په ېوه داسى وسېله
چې لس ملېارده ډالره پرې لگول شوېدى او د اټوم د ېنوټونز د الوزولو لپاره کارول
کېږى. دغى الى ته هارډن کلاېډر واېې.
هارډن کلاېډر ٢٧ کېلومتره اوږ له زمکى لاندى تونل دى چې جنېواته نېژدى دى
او د فرانسى تر سرحده پورې رسېږى.
کله چې دا ماشېن په خپل بشپږ قوت چالان شى او
کله چې پروټونز له ېو بل سره ټکر وکړى نو توقع ده چې زښته زېاته تودوخه په ډېره کمه
ساحه کې تولېد کړى.
د دغى پروژى مشران او د اټومى څېړنو ماهران واېې چې دا ماشېن به هغه شراېط منځته
راولى چې د ېوې ثانېى د څو ملېارد مى برخى په اندازه هغه وخت موجود چې د ساېنسپوهانو
په عقېده دا دنېا منځته راغله.